«Θείος Μπερνάρ – ένα αντιδίδαγμα στα οικονομικά»

Blogger:
Όπως σας υποσχέθηκα στις 4 Ιανουαρίου 2017 κάθησα και μετέφρασα το μεγαλύτερο τμήμα της συνέντευξης που έδωσε ο οικονομολόγος Bernard Maris στο περιοδικό "Charlie Ebdo", που σκοτώθηκε κατά την επίθεση στα γραφεία του περιοδικού το 2015.  (Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε στις την Τετάρτη 8 Μαρτίου 2000 στην καρδιά των γραφείων του Charlie Hebdo). 
Μην βιασθείτε να πείτε: " Mα είναι ...τόσο παλιά και πέρασε πολύς καιρός από το 2000", αν δεν διαβάσετε όλο το κείμενο - μεγάλο τμήμα της συνέντευξης. Είμαι σίγουρος ότι θα βρείτε πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία - απαντήσεις στην αίρεση του νεοφιλευθερισμού, την οποία "πληρώνουμε".
Είμαι σίγουρος ότι τελειώνοντας την ανάγνωση, θα πείτε: "Πόσο σανό μας ταϊζουν! "

O θείος Μπερνάρ.
Έχει θέσει τον εαυτό του την αποστολή να ξεσκεπάζει τους επαγγελματίες μηχανοράφους της οικονομία: εκείνους που καθημερινά όπου κι' αν ζούμε μας αραδιάζουν ανοησίες κάτω από ένα μανδύα ψευδοεπιστήμης με στόχο την συγκάλυψη των μηχανισμών μιας εξουσίας που μας υποδουλώνει.
Η τρομοκρατία την οποία ακούραστα καυτηρίαζε από τις σελίδες του Charlie Hebdo, στα βιβλία του ή στο ραδιόφωνο δεν είναι ίδια με εκείνη που, μια θλιβερή μέρα του Ιανουαρίου 2015, χτύπησε την εφημερίδα του και τον οδήγησε στον θάνατο.  

• Εδώ πρόκειται για τρομοκρατία των λέξεων, που μας πλήττει όλους: εκείνη που χρησιμοποιούν οι έχοντες την εξουσία, "που ξέρουν τι λένε" και φιμώνουν με άκρα περιφρόνηση όσους τολμούν να σκέφτονται διαφορετικά  ή να κάνουν ερωτήσεις. 
• Ο Μαρίς πάσχιζε να ξεσκεπάσει αυτούς τους απατεώνες και να οπλίσει πνευματικά τους αναγνώστες και τους ακροατές του απέναντι στα ψέματα, να τους επιτρέψει να δουν πίσω από τον νεοφιλελεύθερο καθρέπτη.

Οι εικόνες που θα δείτε γυρίστηκαν σε φιλμ 16 χιλιοστών την Τετάρτη 8 Μαρτίου 2000 στην καρδιά των γραφείων του Charlie Hebdo
-------------------
....................
Μονόδρομη σκέψη..
....
Εντάξει πάμε..
Είμαι ο Μπερνάρ Μαρίς γνωστός και ως Θείος Μπερνάρ συντάκτης του Charlie Hebdo και καθηγητής πανεπιστημίου οικονομολόγος στο επάγγελμα.

Ερωτ.  ...πως η μονόδρομη σκέψη εισχωρεί σε κάθε δυνατή μορφή συζήτησης, πως η νεοφιλελεύθερη σκέψη 

Απ. Στη Γαλλία υπάρχουν τρία επίπεδα.
1. Υπάρχουν οι λεγόμενοι σοφοί που είναι αρκετά ομοιογενείς. Είναι οι ακαδημαϊκοί που διδάσκουν την οικονομία της ελεύθερης αγοράς.
2. Έπειτα υπάρχουν οι "ειδικοί" οι σύμβουλοι κυρίως σε επιχειρήσεις που παρέχουν τις γνώσεις τους και στις εφημερίδες.
3. Και οι δημοσιογράφοι.
Άρα υπάρχουν τρεις σφαίρες διάδοσης της "Σκέψης".
Στους "σοφούς" υπάρχει ομοιογένεια με λιγοστές εξαιρέσεις περιχαρακωμένες στο περιθώριο και τους παρατηρούμε σαν παράξενα ζώα στο ζωολογικό κήπο,αλλα δεν επηρεάζουν διόλου τη ζωή, τη σκέψη, τον πολιτικό βίο.
Έπειτα, το επίπεδο των "ειδικών" είναι πλήρως ομογενοποιημένο, και όλοι εξηγούν τα καλά και τα ωραία ενός συγκεκριμένου οικονομικού μοντέλου,

• Και έπειτα έχουμε τους δημοσιογράφους που ενεργούν σαν αντηχείο ανάμεσα στους άλλους. 

Στους "σοφούς" και τους ειδικούς και οι οποίοι επίσης λένε, με σπάνιες εξαιρέσεις ότι το νεοφιλελεύθερο μοντέλο, η οικονομία της αγοράς, η αγορά που αυτορυθμίζεται, το μοντέλο της προσφοράς - ζήτησης, κ.ο.κ., είναι το βέλτιστο μοντέλο, το μοντέλο που μας αρμόζει.

• (blogger: άρα δεν έχει νόημα να περιμένετε ακούσετε: ούτε τον αυτά ούτε τον κώνφτα, ούτε από τον πολύξερο παπαρολόγο πάνσοφο χατζη....ούτε φυσικά από το δίδυμο κυλιρή κια εικονόμου,  οι άνθρωποι σας λένε αυτό που τους έχουν πει να σας πουν.... τόσο απλό, άρα δεν έχουν λοιπόν νόημα ερωτήσεις του τύπου...γιατί κανείς δεν μιλάει για εθνικό νόμισμα...
• Μα θα μου πείτε που είναι η Πανεπιστημιακοί; Αφήστε το. Είναι εκεί γιατί είναι "παιδιά και δεν ανακατεύονται στις δουλειές των άλλων", γι' αυτή τους της "αρετή" κατά κανόνα κατέχουν τίτλο και μισθά. Αν δεν ασχολούνται με την απορρούφηξη προγραμμάτων  είναι έτοιμοι να μπουν στο "κόλπο" με καμιά ΜΚΟ και να γίνουν αντιστηρίγματα ...με το αζημίωτο πάντα..)

Ερ. Μπορείς να μας δώσεις παραδείγματα της ρητορικής που αξιοποιείται; Ας πούμε οι λέξεις: "εμπιστοσύνη" και "διαφάνεια".


Απ: Για παράδειγμα, η οικονομία βασίζεται σε έννοιες μη μετρήσιμες. Αυτό είναι το παράδοξο της οικονομίας, πρόκειται για ποσοτική επιστήμη που χρησιμοποιεί έννοιες οι οποίες δεν είναι μετρήσιμες. Φερ΄ειπείν, δυο έξοχα παραδείγματα είναι η "εμπιστοσύνη" και "διαφάνεια". Σου λένε ότι η οικονομία δεν μπορεί να λειτουργεί χωρίς "εμπιστοσύνη". Δυστυχώς η εμπιστοσύνη είναι κάτι απροσδιόριστο. Δεν είναι κάτι απτό, είναι σαν τον αέρα που αναπνέουμε. Αυτή δημιουργεί τη "χημεία" μας, χάρη σε αυτήν κάνουμε "δουλειές". Αν δεν εμπιστεύεσαι κάποιον, δεν έχεις πάρε-δώσε. Καμιά φορά πέφτουμε έξω, πάντως είναι κάτι εντελώς ποιοτικό. Δεν ποσοτικοποιείται η "εμπιστοσύνη". Κι ωστόσο, το περίεργο είναι ότι αυτός ο πυλώνας της οικονομίας επαναπροσδιορίζεται συνεχώς, λέγοντας ότι "Όταν επανέλθει η εμπιστοσύνη, όλα θα πάνε καλά". Η εμπιστοσύνη είναι μια μορφή πίστης.  

• Άρα, μια άλλη μορφή δεισιδαιμονίας, μια άλλη μορφή πίστης και μάλιστα Πίστη και Εμπιστοσύνη έχουν κοινή ρίζα πράγμα που προδίδει αμέσως τη δύση της οικονομίας τη θρησκευτική της διάσταση.

• Πρέπει να εμπιστευόμαστε, να έχουμε πίστη δε ότι συμβαίνει. Μόνο που δεν είναι πίστη στον ουρανό ή στον παράδεισο, αλλά δε ότι συμβαίνει εδώ επί της γης!

Η διαφάνεια είναι κάτι ακόμη πιο αδιόρατο, διότι η οικονομία δεν μπορεί να λειτουργεί με διαφάνεια. Είναι σαν τους βρυκόλακες που πεθαίνουν στο φως της μέρας. Η οικονομία χρειάζεται την αδιαφάνεια. Αρκεί να σκεφτείτε πως αν ξέραμε πάντα τι κάνουν οι όλοι οι άλλοι τι θα κάνουν ανά πάσα στιγμή, αυτό θα μας καθήλωνε. Άρα, πρέπει κάποιοι να κάνουν προβλέψεις, σχέδια, ελπίζοντας ότι δεν θα γίνουν γνωστά σε άλλους. Πρέπει να κερδοσκοπούν. Η καιροσκοπία βασίζεται στην αδιαφάνεια. Αν υπήρχε αποκλειστικά διαφάνεια, αν ξέραμε ακριβώς τι θα γίνει αύριο, δεν θα μπορούσαμ να καιροσκοπίσουμε.
Για να κερδοσκοπούμε, πρέπει να υπάρχει μια κάποια αβεβαιότητα. Όμως η οικονομία είναι 98% αβεβαιότητα. Υπάρχουν και βεβαιότητες. Γνωρίζουμε ότι 10000 άνθρωποι θα πεθάνουν σε τροχαία του χρόνου, άρα, αν είμαι ασφαλιστής, μπορώ να υπολογίζω τα συμβόλαιά μου. Αλλά τα υπόλοιπα, τι θα συμβεί, τι θα είναι σε ζήτηση, οι συγχωνεύσεις που θα γίνουν κ.λ.π. όλα αυτά είναι αδιαφανή. Η αδιαφάνεια δεν είναι μόνο ένα είδος αιθέρα όπου λειτουργεί η οικονομία αλλά και οι επιχειρήσεις μεθοδεύουν την αδιαφάνεια.

• Αυτό σημαίνει ότι η μεγάλη επανάσταση της παγκοσμιοποίησης είναι ότι αφαιρούν διάφορες εγγραφές που άλλοτε ελέγχονταν κάπως από το κράτος, από την εφορία, τα δημόσια οικονομικά για να μεταφέρουν τα χρήματα σε "παραδείσους", σε υπεράκτιες ή κυρίως με τη μέθοδο των ενδοεταιρικών συναλλαγών ώστε να επικρατεί αδιαφάνεια και κανείς να μην γνωρίζει τι συμβαίνει που πηγαίνουν τα χρήματα ή από που προέρχονται. Και αυτό είναι άκρως σημαντικό!

Ερ. Κι ωστόσο, κάποιοι όπως ο Καμντεσσύ και ο Τρισέ ζητούν συστηματικά αύξηση της διαφάνειας. Μπορείς να μας εξηγήσεις...

Απ:  Ναι, αλλά αυτοί είναι... 

• Ξέρω γω ...είναι σαν να επικαλούνται οι κλέφτες ένα κώδικα τιμής, σαν να επικαλείται η μαφία την αρετή ή σαν να κάνει κήρυγμα για εγκράτεια ένας παιδεραστής ιερέας. 

Είναι ακριβώς το ίδιο πράγμα. Δηλαδή, όσο περισσότερο έχουμε συναίσθηση για όσα αδιαφανή ... Όπως στην περίπτωση της Ρωσίας όπου δεν έχουμε εικόνα παρά μόνο για ένα 30-40% Ή ακόμα και για το ίδιο το ΔΝΤ διότι ο Καμντεσσύ δεν ήξερε καν τα αποθεματικά του ΔΝΤ. Ένας αμερικανός γερουσιαστής του είπε: "Δεν ξέρετε καν τι ποσά διαθέτετε!" Άρα δεν ξέρω τι έχω εγώ, τι έχουν οι άλλοι, αλλά λέω και ότι χρειάζεται εμπιστοσύνη και διαφάνεια.
Κι έτσι γίνονται κάποιες μπλόφες, π.χ. γνωστοποιοιούνν την αποζημίωση που έλαβε φέτος ο κ. Άισνερ, ο διυθύνων της Ντίσνεϋ και γίνεται θόρυβος, κι έτσι σου λένε, "Κάποιοι βγάζουν πολλά λεφτά, ίσως κάποτε μπορέσεις κι εσύ" Αλλά αυτά είναι ένα ελάχιστο μέρος, κι όλα τα άλλα είναι κρυφά, αδιαφανή. Δεν ξέρω που πηγαίνουν τα κέρδη της Vivendi. Δεν το ξέρω. Και δεν μπορώ να ξέρω για ένα 30-40% ίσως και περισσότερο. Δεν μπορώ να ξέρω πως μεθοδεύονται τα φορολογικά εταιρειών όπως η Lyonnaise dew Eaux ή η  Saur στη Γαλλία. Αν αποκαλυπτόταν αυτό το σύστημα, θα έπαυε να λειτουργεί.Δεν θα μπορούσε να λειτουργεί. Ο καπιταλισμός λειτουργεί με βάση το ρίσκο και τον κερδοσκοπία και χρειάζεται την αβεβαιότητα, το τυχαίο, το άγνωστο, την εκ των έσω πληροφόρηση. Αυτός που κερδίζει μια περιουσία στο χρηματιστήριο, φερ΄ειπείν έχει πληροφόρηση εκ των έσω. Αν ήξεραν όλοι τι θα γίνει αύριο στο χρηματιστήριο κανείς δεν θα κέρδιζε. Θα είμασταν όλοι έτσι ... Άρα πρέπει κάποιοι να έχουν εκ των έσω πληροφόρηση. Απατεώνες, κλέφτες, σπεκουλαδόροι, πολιτικοί που λένε, "Η τάδε εταιρεία θα επιδοτηθεί",

Ή "θα ιδιωτικοποιήσω την δείνα επιχείρηση σε τρεις μήνες, ελάτε, παιδιάμ αγοράστε.
Και συμβαίνουν αυτά συνεχώς. Ή διαφορετικά, να μεθοδεύεις την πληροφόρηση. Και αυτό είναι εντελώς διαφορετικό.
Πές μου...
Ήθελα να ρωτήσω αν έχουμε αρκετό φιλμ... Όχι δεν νομίζω... Διότι έχω μια καλή ερώτηση.......
......

Ερωτ. Στο ίδιο θέμα της ρητορικής, μήπως μπορείς να μας εξηγήσεις λίγο πως με τη στατιστική μπορεί να δικαιολογείται σχεδόν οτιδήποτε; Όπως η ανεργία στη Μεγάλη Βρετανία, Ναι ή στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Απ. Κατ' αρχάς, η πολιτική καλλωπίζεται μέσω της στατιστικής.
Όταν διαφωνούμε για τους αριθμούς, δε μιλάμε για την ουσία του προβήματος. Ο ένας λέει:
"Η ανεργία βρίσκεται κοντά στο 8,9%".
"Όχι, όχι, είναι στο 7,6%!".
"Προσοχή, μετά την εποχική διακύμανση, είναι στο 7,7%".
"Μα όχι, η προβολή μου ανά τρίμηνο ή τετράμηνο, είναι 7,8%".
Η συζήτση τέλειωσε χωρίς να τεθεί η βάση του πρβλήματος, ότι μια μεγγάλη πλειοψηφία ζει στην ανεργία και πασχίζει για να επιβιώσει.
Επιπλέον, με τη στατιστική... π.χ. στην Ολλανδία δεν υπάρχει ανεργία, λόγω των επιδομάτων αναπηρίας.
Στις ΗΠΑ δεν υπάρχει ανεργία, διότι το 2% του πληθυσμού είναι στη φυλακή.
Στις ΗΠΑ, πολλοί είναι σύμβουλοι,δηλαδή ντρέπονται να δηλώσουν άνεργοι, και δηλώνουν σύμβουλοι.
Υπάρχει τεράστιο πλήθος συμβούλων στι ΗΠΑ.
Στις δε ΗΠΑ, απελπίζονται και δνε ψάχνουν για δουλειά, περισσότερο από ότι στη Γαλλία, και δεν δηλώνουν άνεργοι, ή είναι "working poor", άτομα που βρίσκονται στη σύνταξη και συνεχίζουν να δουλεύουν, επειδή δεν έχουν αρκετά.
Είναι κάτω από το όριο της φτώχειας, 20% στις ΗΠΑ, μόλις 5% στη Γαλλία. Άρα οι σταττιστικές ανεργίας είναι πολύ εύπλαστες. Στην Αγγλία, άλλαξαν τη μέθοδο μέτρησης 17 φορές σε 20 χρόνια!.
Στη Γαλλία δυο φορές, και εξοικονομήσαμε 300.000 άνεργους κάθε φορά.
Οι αριθμοί χειραγωγούνται, αλλά το χειρότερο, νομίζω είναι να λες,"μιλάμε για αριθμούς  και όχι για την πραγματικότητα".
.......
Μήπως ήταν πολύ; Αλλάξατε μπομπίνα...
Η ευτυχία, για παράδειγμα, είναι κάτι πραγματικό,ο πλούτος, η αξία.
Δεν λέμε τι είναι ο πλούτος, η ευτυχία, η αξία, λέμε, " Η Γαλλία φέτος ανθεί!"
"Υπολογίζαμε 3% αύξηση της ανάπτυξης, αλλά θα φθάσει το 3% ή το 3,6%."
Κι' όλοι εστιάζουν στον αριθμό, που είναι κάτι αφηρημένο, χωρίς να ξέρουν τι κρίβει.  Κι έτσι ο κόσμος γίνεται όλο και περισσότερο...
Στη Γαλλία, π.χ. αυξάνονται όλοένα τα εργατικά ατυχήματα. Οι Γάλλοι εργαζόμενοι παρενοχλούνται...
Αντί για το "τέλος της εργασίας"  έχουμε την "εργασία χωρίς τέλος", δηλαδή τα "στελέχη που, για μένα, είναι οι βλάκες της κοινωνία, γυρίζουν σπίτι το Σ-Κ φέρνοντας δουλειά, παρακολουθούν εκπομπές για να "προοδεύσουν" στο χώρο τους.
Δεν σταματάνε, δεν αποσυνδέονται. Όποτε παίρνεις το τρένο τώρα πια, βλέπεις κόσμο να τηλεφωνεί και να γράφει στον υπολογιστή.
Δεν μπορούν πια να αποσυνδεθούν.
Είναι πραγματικά η εποχή της εργασίας χωρίς τέλος.
Και σου λένε, "Ορίστε, 3,5%!. Τέλεια!"
....
...

Ερωτ. Αν μπορούμε να δούμε την οικονομία ως επιστήμη, ικανή να προβλέπει εξ αρχής ...Ακόμα και ο κ. Μενκ, που συμπαθείς πολύ, μιλά για νόμους οικονομικής έλξης. Μας μιλάς πάνω σ' αυτό...

Απ. Μάλιστα...
Η οικονομική επιστήμη είναι μεγάλο πρόβλημα, διότι φαίνεται να είναι επιστήμη από κάθε άποψη. Έχει επιστημονική δομή, βραβεία Νόμπελ στην κορυφή, έχει μαθηματική γλώσσα, όπως η φυσική, πιο περίπλοκη από τη φυσική μερικές φορές. Είναι έντονα τυποποιημένη με πολλές εξισώσεις ...θυμίζει θετική επιστήμη, ως η Φυσυική η  Βιολογία.
Αλλά η πραγματικότητα;
Τί λένε όλες αυτές οι εξισώσεις;
Μας λένε μια ιστορία παλιά, της εποχής του Άνταμ Σμιθ, περί προσφοράς και ζήτησης, περί αυτορρύθμισης των αγορών, "Laissez-faire, Laisser-passer", σου 'πα, μου 'πες, κι' όλα καλά.
Οι άνθρωποι είναι εγωϊστές, κι' όσο πιο πολύ συγκρούονται οι εγωισμοί, τόσο πιο ευτυχισμένη η ανθρωπότητα, ει των αιώνα των αιώνων, αμήν...
Διότι η οικονομία μιλά για την αιωνιότητα.
Υπάρχουν εξαιρέσεις, όπως ο Κέυνς, ο Μαρξ, ο Σουμπέτερ, αλλά το περίεργο είναι ότι το επικρατούν σώμα γνώσης, - και οι φοιτητές οικονομικών το γνωρίζουν αυτό -  έχει δομήσει μια επιστήμη που αγνοεί δυο πράγματα.

• Είναι πολύ τυποποιημένη αλλά αγνοεί δυο πράγματα.

Τον χρόνο, διότι το μέλλον θεωρείται πάντα βέβαιο, και το χρήμα, το νόμισμα.
Έχουν δομήσει θεωρίες που δε λαμβάνουν υπόψη το χρήμα, πράγμα εντυπωσιακό να φτιάχνεις μια οικονομική θεωρία που να μην λαμβάνει υπ όψιν το χρήμα και τον χρόνο.
Οι οικονομολόγοι, όπως ο Κέυνς προσπάθησαν να επαναεισάγουν ... αλλά ο ρόλος τη ςοικονομίας είναι να ηδονίζονται οι καθηγητές, και δεν πειράζει, ας παίζουν, έχει όντως κάτι το παιχνιώδες, ας στήσουν τα μοντελάκια τους, τις θεωρίες, τα παιχνίδια τους, δεν τους κατηγορώ.
Καλύτερα να κάνουν αυτό, παρά ν' ανοίγουν τρύπες στο όζον.
Αλλά το πρόβλημα είναι ότι όλοι αυτοί είναι εγγυητές, μ' αυτή την τεχνοκρατική ασπίδα, μαθηματική και τεχνοκρατική, είναι εγγυητές των "ειδικών" που είναι εντελώς ανίκανοι.

• Και επικεφαλής αυτών θα έθετα τον Καμντεσσύ, σίγουρα όχι τον Στίγκλιτσ τον αντιπρόεδρο της Παγκόσμιας Τράπεζας, έναν εξαιρετικά ικανό οικονομολόγο, αλλά τον Καμντεσσύ, τον Τρισέ, που είναι ξεκάθαρα μεταμφιεσμένοι πολιτικοί, δηλαδή υποδύονται τους ειδικούς και επιχειρηματολογούν ακατάσχετα ότι χρειάζεται μείωση μισθών, θυσίες, ευελιξία, να ελέγξουμε τον πληθωριμσό, κ.ο.κ.
• Αυτή λοιπόν η τεράστια τεχνοκρατική ασπίδα υπάρχει, ώστε ο κόσμος να μην βλέπει τι είναι πίσω από την οικονομία.

Αντίθετα, με την επιτυχία που έχει κάτι σαν το ATTAC στη Γαλλία είναι η πρώτη φορά που ο κόσμος προσπαθεί να δει από πίσω.
"Προσοχή. Μιλάμε για τις χρηματοπιστωτικές αγορές. "Και λένε ότι είναι πολύπλοκα για εμάς; Ας δοκιμάσουμε να ρίξουμε μια ματιά"
Τι άλλο να πω; Για την επιστήμη;

Ερωτ. Για το γεγονός ειδικά ότι έχει καταστεί αδιαμφισβήτητη ...

ΑΠ. Ποιός μπορεί να καταλάβει την οικονομία;
Ειελικρινά, προκαλώ ακόμα κι έναν καλό φυσικό σήμερα, προκαλώ ένα καλό φυσικό να ασχοληθεί με ητν οικονομία. Θα χρειασθεί να κάνει μια τεράστια προσπάθεια. Οι οικονομολόγοι έχουν κατασκευάσει την δική τους τεχνική ορολογία και την έχουν τυπωποιήσει στο έπακρο.
Συμβαίνει αυτό που πέτυχαν με την καζουιστική [blogger: (http://www.livepedia.gr/index.php/%CE%A0%CE%B5%CF%81%CE%B9%CF%80%CF%84%CF%89%CF%83%CE%B9%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1   ) {Περιπτωσιολογία: Ελληνική απόδοση του διεθνούς όρου καζουιστική (από το λατ. casus = πτώση, περίπτωση). Είναι τμήμα της επιστήμης της ηθικής. Αναφέρεται στη σύγκρουση των ηθικών καθηκόντων και διατυπώνει γενικούς κανόνες σχετικά με τον τρόπο που πρέπει να αντιμετωπίζει κανείς τις διάφορες περιπτώσεις των ηθικών συγκρούσεων. Το πρόβλημα μελετήθηκε για πρώτη φορά από τους στωικούς φιλοσόφους και αργότερα από το Ρωμαίο Κικέρωνα. Μ` αυτό ασχολήθηκαν κατά τα νεότερα χρόνια οι σχολαστικοί θεολόγοι της Δύσης και οι ιησουίτες. Κατά τον Καντ η π. δεν είναι επιστήμη ούτε κλάδος αυτής, αλλά άσκηση, η οποία καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να ζητά κανείς την αλήθεια. }]

 οι Ισουίτες.  

• Μόνο οι Ισουίτες κατανοούσαν την καζουιστική. 
• Ήταν εσωτερικό τους ζήτημα, με βάση ένα εντυπωσιακό σύστημα αξιολογίας, λογικής, οπότε πως μπορούσες να πολεμήσεις τη δογματική εξουσία μιας θρησκείας;

Έπρεπε να πληγεί απ'έξω:
Ότι έκανε ο Πασκάλ με τις "Επαρχιακές επιστολές". Δεν προσπάθησε να διεισδύσει, ήταν αδύνατον, προφανώς.
Τους παρέκαμψε και είπε:  
"Ορίστε ποιοι είναι οι καζουιστές".  
(blogger: να ένα στοιχείο για το σύμπαν κανόνων που έχει στηθεί και αυτοαναφέρεται...)

ΕΡΩΤ: Θα λέγατε, δηλαδή, πως οι βουλευτές και οι υπουργοί που μας κυβερνούν δεν κατανοούν από την οικονομία; (blogger: Εδώ κρίσεις: 1. Παν. Γεννηματά, (μετά το 10 λεπτό...) 2. Του Μπουραντά για τον Στουρνάρα )

ΑΠ. Πιστεύω πως ναι.
Θεωρώ ότι, με εξαίρεση τις απλούστερες έννοιες, όπως "μη δαπανάς περισσότερο απ όσα κατέχεις", και το να "τηρείς τον προϋπολογισμό", ή ότι πρέπει να .... ποια άλλη απλή έννοια υπάρχει;  Το "δίνε λίγα χρήματα σε  όλους αλλιώς θα έχεις δυσαρεστημένους".
Πιστεύω ότι αυτά είναι όλα και όλα!
Αλλά δεν έχουν σαφή άποψη για τη φύση του καπιταλισμού. Λίγοι το σκέφτονται αυτό.

• Ποια είναι η φύση της αξίας, πως προκύπτει; 
• Τί είναι πλούτος; 
• Τί είναι η νέα οικονομία; 
• Λίγοι τα σκέφτονται αυτά.

Αλλά τα θεωρούν κάτι σαν παράδεισο, πράγμα εντελώς γελοίο.
Όχι, θεωρώ ότι πολλοί πολιτικοί. Αλλά δεν τους χρειάζεται. Δεν είναι δικό τους πρόβλημα. Χρειάζονται μόνο "ειδικούς" που να φιμώνουν τον αντίλογο.
Ήδη στα θέματα οικονομία σου λένε, "Δεν ξέρω απ'αυτά!".
Δεν έχω δει ποτέ κάποιον να λέει,"Α είστε οικονομολόγος, θα σας βαρεθώ αμέσως δεν καταλαβαίνω τίποτα."
"έχετε δίκιο εκ των προτέρων".
Οπότε, αυτό είναι ήδη θετικό για μένα.
Νομίζω ότι ο κόσμος ενδιαφέρεται περισσότερο για τη  βιολογία, για τη φυσική, για την ιατρική, παρά για την οικονομία, επειδή η οικονομία παραείναι πολύπλοκη. Την ιατρική μπορείς να την καταλάβεις, ακόμη και την ιστορία με το AIDS το πως συμβαίνει, το πλαίσιο, τα ένζυμα, όλα αυτά. Αλλά την οικονομία, όχι, παραείναι περίπλοκη.

• Και ο στόχος της οικονομίας είναι να παραμένει ακατανόητη.
• Είναι μια ιδιόλεκτος εξουσίας.

...........
.....
ΕΡΩΤ. Να τελειώσουμε ίσως εξηγώντας πως, τελικά, ασκείται η εξουσία από τους "ειδικούς"...
ΑΠΑΝΤ.
Είναι μια εξουσία τρομοκρατική, μια τρομοκρατία του λόγου. Στην ουσία λένε: "Δεν καταλαβαίνεις, οπότε σκάσε!"
Και προσέξτε, αυτό διαχέεται και μέσα στην αριστερά. 
Μη θεωρείς ότι μόνο οι δεξιοί λένε, "Δεν καταλαβαίνεις, οπότε σκάσε!"
Είναι μια τρομοκρατία του λόγου.

• Το να δομείται σκόπιμα η οικονομία για να είναι ακατανόητη. Και πράγματι, κάποιοι που έχουν επενδύσει 10,15,20, χρόνια σε αυτό και κατέχουν μια θεσούλα εξουσίας είναι σαν το γιατρό του Μολιέρου που μιλούσε λατινικά για να μην τον καταλαβαίνουν.
• Έλεγε ανοησίες, αλλά στα λατινικά...
• Το ίδιο ισχύει εδώ, λένε ανοησίες, αλλά με μαθηματικά ή με στατιστικές, ώστε να μην καταλαβαίνει κανείς.

ΕΡΩΤ. Να μας πείτε λίγο για το πως η οικονομία παρουσιάζεται πάντα, όχι ως ιδεολογία, όχι ως πολιτικό εργαλείο, αλλά ως πραγματικότητα;

ΑΠ. Βεβείως! Είναι κι αυτό εξαιρετικά σημαντικό. Η δύναμη της οικονομίας είναι ότι τίθεται ως προφανής, ουδέτερη αλήθεια. Ένας ουδέτερος λόγος που δεν ενέχει καλό ούτε κακό, είναι επιστημονικός, με όλη την ουδετερότητα της επιστήμης, σαν να είναι προφανής.

• "Είναι προφανώς φυσιολογικό ότι η μείωση των μισθών συγκρατεί τον πληθωρισμό".
• "Είναι προφανές ότι δεν πρέπει να έχουμε πληθωρισμό"

Άσχετα αν χωρίς πληθωρισμός προκαλείται πρωτοφανής ανισότητα, άνθρωποι οδηγούνται στην εξαθλίωση, προκύπτουν ανισότητες μεταξύ των χωρών Βορρά & Νότου, δημιουργείται μια κάστα εισοδηματιών που σε λίγο θα κυριαρχούν, αναιρούνται οι κρατικές εξουσίες, διαλύεται η κοινωνική ασφάλιση. (Σχόλιο Blogger: κοιτάξτε πότε ειπώθηκαν και τι ισχύει σήμερα! τέτοια πρόβλεψη!)

Τί σημασία έχουν οι συνέπειες;
Είναι προφανής αλήθεια!
Δεν είναι δυνατόν να είστε υπερ του πληθωρισμού;"
Αλλά αν κοιτάξουμε την αλήθεια και την ιστορία, βλέπουμε ότι τις πολύ σπάνιες φορές που το κεφάλαιο είχε περιοριστεί κάπως, όπως μεταξύ 1945-1975,ήταν πληθωριστικές περίοδοι, όπου οι μισθοί μπορούσαν να αυξάνονται, επειδή αυτοί που δανείζονταν για να κτίσουν σπίτι κ.λ.π. κατάφερναν να εξοφλούν γρήγορα το χρέος τους χάρη στον πληθωρισμό.
Ενω τώρα ισχύει το αντίθετο, μια οικονομία για εισοδηματίες. Θα μπορούσες να ρωτάς, "Θέλετε να κυβερνούν οι εισοδηματίες;"

Αντ' αυτού λένε: "Θα είστε βέβαια κατά του πληθωρισμού".

ΕΡΩΤ.  Και δυο λόγια για την περίφημη θεωρία του "αόρατου χεριού";

ΑΠ. Η θεωρία αυτή είναι εξαιρετική.
Πρώτα απ´ολα, ποντάρει στο ότι ο άνθρωπος είναι κακός.
Είναι σαφέστατο. Και σαν να λέει θα συμβιβασθούμε μ' αυτό.
Ο άνθρωπος είναι εγωιστής, άπληστος, και μάλλον μοχθηρός.
Και σκέφτεται τον εαυτό του. Δεν αγαπά τη συλλογικότητα.
Δεν είναι αλληλέγγυος, δεν αγαπά την κοινωνία, μόνο τον εαυτό του.
Ας μετατρέψουμε αυτό το ελάττωμα για όλους και για την κοινωνία.
Άς δρα έτσι. Μέσω του ανταγωνισμού θα γεννηθεί η ευτυχία για όλους.
Αυτή είναι η ιδέα του "αόρατου χεριού" Και λέει ότι κάθε που παρεμβαίνει, και προσπαθείς να ελέγξεις τον ανταγωνισμό των εγωισμών, το σύστημα διαταράσσεται και όλα επιδεινώνονται.
Γιατί μια μείζων αντιδραστική θέση αφορά τις "οδηνηρές συνέπειες".
Το είπε ο Χίρτσμαν και είναι καταπληκτικό.
Η δεξιά, οι αντιδραστικοί, ανέκαθεν προσάπτουν στην αριστερά ότι κάνει κακό θέλοντας να κάνει καλό.
"Πάτε να κάνετε καλό στους φτωχούς, δημιουργείτε νέους φτωχούς
Για μένα, την πιο καταπληκτική εικόνα τη δημοσίευσε το Economist μετά τη σύνοδο του Σηάτλ.
Έδειχνε παιδιά του Τρίτου Κόσμου να λιμοκτονούν, στην Αφρική,με τη λεζάντα,"Θύματα της αποτυχίας του Σηάτλ"
Είναι αισχρό! Χειρότερο κι από τις διαφημήσεις της Benetton. Σαν να υπονοούσε, "Διασκεδάζετε παρακωλύοντας τη σύνοδο του ΠΟΕ, "ακι τι πετύχατε; Δημιουργήσατε φτώχεια, δυστυχία, πείνα".
Ενώ τη φτώχεια, την πείνα, τη δυστυχία, τις δημιουργεί αυτό το σύστημα.

Η θεωρία του αόρατου χεριού είναι σαν το "Laissez-faire"!
Δεν μπορείς να το διορθώσεις, ο άνθρωπος είναι κακός, μοχθηρός.
Μόνο η κακία του άλλου μπορεί να αντιταχθεί στην κάποιου.
Βάλε δυο κακούς μαζί, και αλληλοαντισταθμίζονται.
Μην επέμβεις, και όλα θα πάνε καλά.

Ερωτ. Να πούμε τώρα γιατί  δεν λειτουργεί αυτή η θεωρία στην πραγματικότητα;

Απ: Γιατί δεν λειτουργεί;
Ο μόνος λόγος είναι ότι για να λειτουργήσει το αόρατο χέρι,
Θα έπρεπε οι άνθρωποι να είναι χωρισμένοι μεταξύ τους, εντελώς απομονωμένοι και ανεξάρτητοι, ...
(πρόβλημα στην καταγραφή...) ...πρέπει να μου θυμίσεις ότι οι οικονομολόγοι της δεξιάς το ξέρουν αυτό εδώ και 20 χρόνια.
Κι όποιος σου μιλάει για τη θεωρία του αόρατου χεριού, είναι είτε απατεώνας είτε ηλίθιος.
Δεν υπάρχει φιλελεύθερος οικονομολόγος που σέβεται τον εαυτό του, που θα πει σήμερα ότι λειτουργεί η θεωρία του αόρατου χεριού. Εντάξει;
(Blogger: Εδώ οι έχοντες κάποια ηλικία και ...μνήμη θα θυμούνται την απελευθέρωση της τιμής των καυσίμων επί Αδριανόπουλου - 1990-1991 - οι τιμές εκτοξεύτηκαν κόντρα στις προβλέψεις των  ...φιλελευθέρων που έλεγαν ότι με τον ανταγωνισμό(;) θα πέσουν (xa!xa!xa!) οι τιμές! 
Τρίχες οι τιμές ανέβηκαν κατά 30% τουλάχιστον στην αρχή και δεν ξανάπεσαν! Και ο Αδριανόπουλος δεν χρειάστηκε να ξαναβγεί βουλευτής......Μάλιστα ο Μάνος έλεγε τότε "χαριτολογώντας" ότι με την αύξηση των πετρελαιοειδών  αυξήθηκε και η βαζελίνη.... ως παράγωγο της βιομηχανίας πετρελαίου! Φυσικά κανείς από τους προαναφερθέντες "νεοφιλελεύθερους*"  δεν απολογήθηκε για την αστοχία του μέτρου.)

Αν δεν το θυμηθώ, να με βάλεις να το πω εντάξει;

Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό. Μιλάς με οικονομολόγους και ...

ΕΡΩΤ. Θα μιλήσουμε και για τον Ρικάρντο. Είναι δυο παραδείγματα που ...

ΑΠ. Έχεις σπουδάσει οικονομικά εσύ; Όχι;
-Καταλαβαίνεις αυτά που λέω;

-Ναί.

ΕΡΩΤ. Επιστρέφουμε στο αόρατο χέρι. Γιατί δεν λειτουργεί;

ΑΠ. Γιατί δεν δουλεύει; Για να δουλέψει...
Οι οικονομολόγοι μελετούν το αόρατο χέρι από το 1776. Άρα, μελετούν το πρόβλημα αρκετό καιρό.
Για να λειτουργήσει, θα έπρεπε οι άνθρωποι να είναι χωρισμένοι, αυτόνομοι.
Να μην υπάρχουν σχέσεις, να μην υπάρχουν συλλογικότητες, παρά μόνο ο ορθολογισμός τους, διαχωρισμένος από τον ορθολογισμό των άλλων.
Θα πρέπει να υπάρχει ο απόλυτος ατομικισμός. Η πρώτη προϋπόθεση.
Δεύτερη, είναι να υπάρχει τέλεια πληροφόρηση.
Να ξέρουμε τι θα συμβεί στους αιώνες των αιώνων...
Αυτή είναι η δεύτερη προϋπόθεση. Ξέχασα την τρίτη, φτου!!!
Και τρίτη, να μην υπάρχουν αβεβαιότητες.
Μια καταιγίδα, ένα τυχαίο γεγονός. Ο πύραυλος Αριάν να καταστραφεί στην 25η εκτόξευση και όχι στην τρίτη...
Δεν πρέπει να υπάρχουν τυχαία γεγονότα στον κόσμο.
Δηλαδή, θα έπρεπε να είχαμε απόλυτη πληροφόρηση για το μέλλον. 
Υπ'αυτές τις προϋποθέσεις, θα μπορούσε ενδεχομένως να λειτουργήσει το αόρατο χέρι, αλλά δεν είναι βέβαιο.
Διότι πρέπει να ξέρουμε, κι αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό, ότι οι φιλελεύθεροι οικονομολόγοι, οι μεγαλύτεροι, οι πιο συνεπείς, οι πιο επιφανείς, τα βραβεία Νόμπελ, έχουν αποδείξει εδώ και περίπου 25 χρόνια,  ότι το θεώρημα του αόρατου χεριού δεν λειτουργεί.
Είναι απάτη!
Το απέδειξαν.
Πολλοί το υπέθεταν από καιρό.
Ο Κέυνς το υπέθετε, αφού πίστευε ότι η ιδέα της ισορροπίας δεν μπορούσε να εφαρμοσθεί στην οικονομία.
Υπήρχε ανισορροπία. Και κατά βάση, η οικονομία ήταν κάτι το χαοτικό.
Οι σκληροπυρηνικοί όμως και δύσπιστοι οικονομολόγοι, οι φιλελεύθεροι, οι πιο επιφανείς, που μιλάνε αυστηρά με επιστημονικούς όρους, έχουν πει, με πρώτο τον βραβευμένο με Νόμπελ Ζεράρ Ντεμπρέ, πριν από 25 χρόνια ότι δεν λειτουργεί.
Η αγορά δεν οδηγεί στην ισορροπία ή στην αποτελεσματικότητα.
Συγκρατήστε αυτά τα δυο. Η αγορά δεν οδηγεί στην ισορροπία, και άρα ο νόμος της προσφοράς και τη ζήτησης δεν σημαίνει τίποτα, και η αγορά δεν είναι αποτελεσματική.
Αν αφήσεις ανεξέλεγκτη τη αγορά, επιλέγεις την χειρότερη λύση.
Ευχαριστούμε, κύριοι φιλελεύθεροι, που μας το λέτε.
Το υποψιαζόμασταν, αλλά ευτυχώς που μας το λέτε εσείς.
Όποιος σήμερα μιλάει για "αόρατο χέρι", "προσφορά και ζήτηση", "αγορά", "ισορροπία", "αποτελεσματικότητα", είτε είναι απατεώνας, συμβαίνει συχνά -
είτε κλείνει τα μάτια, - συμβαίνει κι' αυτό.
Είναι αυτοί που δεν θέλουν να δουν, και που ο Σαρτρ αποκαλούσε "καθάρματα", γιατί ξέρουν, αλλά δεν το λένε, ή είναι άσχετος, ισχύει και αυτό.

ΕΡΩΤ. Να περάσουμε στη θεωρία του συγκριτικού πλεονεκτήματος του Ντέηβιντ Ρικάρντο; Να εξηγήσουμε τι είναι και γιατί δεν λειτουργεί;

ΑΠ. Για τους ίδιους λόγους που μόλις είπα.
Το συγκριτικό πλεονέκτημα είναι η θεωρία της διεθνούς εξειδίκευσης.
Είναι μια θεωρία που λέει ότι τα έθνη πρέπει να εξειδικεύονται ανάλογα με τα συγκριτικά τους πλεονεκτήματα.
Είναι μια εντελώς στατική θεωρία, όπου έχεις ένα κουτί και μέσα του βάζεις τα πιόνα, δεν εξετάζεις όμως το σχήμα του κουτιού, αν αλλάξει το σχήμα του, καθώς θα αλλάξεις θέση στα πιόνα.
Είναι μια θεωρία της στιγμής.
Γιατί δεν λειτουργεί;
Διότι το διεθνές εμπόριο δεν είναι μια ουδέτερη συναλλαγή ανάμεσα σε καλούς ιθαγενείς και στους καλούς κονκισταδόρες.
Δεν συνέβει έτσι, ούτε συμβαίνει ποτέ.
Οι κονκισταδόρες φτάνουν και σκωτώνουν τους πάντες, και το εμπόριο έρχεται στην μετάπειτα φάση της ειρήνευσης.
Στο διεθνές εμπόριο όμως που είναι η μήτρα του εμπορίου...Το εμπόριο δεν είναι - κι αυτό είναι πάλι προκαταλάληψη - δεν είναι ανταλλαγές από χωριό, στην πόλη, το νομό, το κράτος  και μετά τα κράτη μεταξύ τους. Δεν γίνεται έτσι, αλλά ακριβώς αντίστροφα.
Το διεθνές εμπόριο ακολουθεί τους στρατιωτικούς, τους άρπαγες, και μετά ακολουθεί η ειρήνευση προς το  εσωτερικό.

ΕΡΩΤ. Γράφετε στο βιβλίο σας σχετικά με το "ήπιο εμπόριο" του Μοντεσκιέ, ...μπορείτε να αναφερθείτε λίγο ιστορικά...

ΑΠΑΝΤ. Η ιδέα του ήπιου εμπορίου, είναι: "Μην κάνετε πόλεμο, κάνετε εμπόριο".
Αυτό δεν συνέβει ποτέ.
Ακόμα και σήμερα. Θα ήμουν περίεργος για το πως δουλεύει το διεθνές εμπόριο, αλλά είμαι πεπεισμένος πλέον ότι πρώτοι οι στρατιωτικοί αυξάνουν πάντα τις δαπάνες και βάζουν σε τροχιά την οικονομία.
Αν δούμε στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, όλοι οι αμερικανοί πρόεδροι εκλέγονται συστηματικά γιατί προτείνουν την αύξηση των στρατιωτικών δαπανών.
Δείτε το πρόγραμμα του Μπους, πρότεινε αύξηση στρατιωτικών δαπανών. Άρα, υπάρχει πάντα αυτή η αρπακτική διάθεση, της στρατιωτικής ηγεσίας που προηγείται του εμπορίου.
Μετά το εμπόριο δεν είναι πολύπλοκο.
Είναι η αλεπού ελεύθερη μέσα στο κοτέτσι.
Ο ισχυρός επιβάλλει τη θέλησή του στον αδύναμο. Αυτό είναι το εμπόριο.
Τι μπορώ να εμπορευτώ; Τί είναι η αγορά εργασίας;
Τι είμαι εγώ απέναντι στον Μπιλ Γκέητς;
Επιλέγω εγώ το αφεντικό μου, όπως αυτός εμένα; Αστεία πράγματα.

ΕΡΩΤ. Τί μπορούμε να πούμε γι' αυτό που λένε ότι: "Η ανισότητα δημιουργεί πλούτο;" Ή "όσο περισσότερη ισότητα τόσο λιότερος ο πλούτος".

ΑΠ. Αυτή είναι πάλι μια πολύ νεοφιλελεύθερη ιδέα. Δηλαδή πρέπει να εμποδίζουμε τον κόσμο να τεμπελιάζει. Ας τους δραστηριοποιήσουμε. Για να τους δραστηριοποιήσουμε χρειάζεται ανισότητα. Διότι αν ήταν όλοι ίσοι, δεν θα δραστηριοποιούνταν κανείς.
Οπότε για δραστηριοποιηθούν έντονα, θα πρέπει να βλέπουν απίθανα πράγματα, κι ας χρειασθούν τέσσερις αιώνες για να φτάσει ο μισθός τους το μισθό του διευθύνοντα συμβούλου της Ντίσνεϋ.
Δεν πειράζει. Αυτό θα τους δραστηριοποιήσει κ.λ.π.
Αν  όμως τους βοηθάς με επιδόματα, χορηγίες.... θα αρχίσουν να τεμπελιάζουν, άρα δεν πρέπει. Άρα, η ανισότητα είναι κινητήρια δύναμη.
Τους βλέπουμε με τις γυναίκες και τους άντρες. Για να γίνουν καλύτερες οι γυναίκες πρέπει να υποθέσουμ ότι ο μισθός τους θα είναι ο μισός, οπότε θα γίνουν καλύτερες.
Ή το αντίστροφο. Για να βελτιωθούν οι άντρες πληρώνεις τις γυναίκες τα διπλάσια. Είναι κι αυτό μια ιδέα που δικαιολογεί τις ανισότητες.
Ακόμα και να δείχνεις τις ανισότητες.
Εγώ το θεωρώ πολύ σοβαρό.
Το γεγονός ότι δημοσιοποείς λες και είναι κάποιος που κέρδισε λαχείο, ή κάποιο οικονομικό θαύμα, τα απίστευτα κέρδη που έχουν οι διευθύνοντες σύμβουλοι.
Δεν έχει πια νόημα. Όπως βλέπεις ότι ο διευθύνων σύμβουλος της Coca Cola επιβραβεύεται με 900 εκατομμύρια φράγκα για να τον διώξουν.
 900 εκατομμύρια φράγκα για να τον απολύσουν!
Είναι τόσο μεγάλο το ποσό που δεν έχει πια κανένα νόημα.
Όμως, έχει  μαγικό αποτέλεσμα στους ανθρώπους.
Σου λένε: "Δες αυτούς τους σταρ που έχουν ταλέντο", και το ένα, και το άλλο.
Δεν έχουν ταλέντο. Έχουν κλέψει τα λεφτά των άλλων. Δεν είναι το ίδιο.
Δεν έχει σχέση με τον χορευτή, τον τενίστα, ή ότι άλλο.

ΕΡΩΤ. Και το "Λιγώτερο κράτος, περισσότερη ελευθερία" ή "Μεγαλύτερος ανταγωνισμός, περισσότερη ελευθερίά",

ΑΠ. Κι' αυτό είναι λάθος!
Η νομοθεσία επιτρέπει ...απελευθερώνει.
Πρέπει να δούμε τις νόρμες και νόμοι απελευθερώνουν.
Είναι ένα παράδοξο τη ζωής...
Στην έλλειψη νόμων εγκαθίσταται η Μαφία, και η Μαφία είναι ο ιδιωτικός νόμος.
Είναι το προνόμιο με την ετυμολογική έννοια του όρου.
Αν θέλουμε να καταργήσουμε τα προνόμια, χρειάζονται δημόσιοι νόμοι.
Γι' αυτό και οι προ-νομι-ούχοι είναι κατά των δημοσίων νόμων. Είναι προφανές.
Είναι αλήθεια ότι οι κοινωνικές νόρμες, το δικαίωμα στην εργασία, κ.λ.π., γεννήθηκε αποό συλλογικές δράσεις.
Δηλαδή, από το κράτος, που κάποια φορά στη ζωή του...
το έκανε σε σπάνιες περιπτώσεις, το έκανε πάντως μεταξύ 1880 και 1950, που πήρε το μέρος των αδυνάμων.
συμβαίνει κι' αυτό. Γιατί; Διότι οι πιο αδύναμοι ήταν οι πιο δυνατοί.
Όχι για πολύ.
Το κράτος όμως είναι πάντα στο πλευρό των πιο δυνατών.
Για κάποιο μικρό χρονικό διάστημα μπόρεσε να .. του επέβαλαν να κάνει ότι έπρεπε να κάνει.

ΕΡΩΤ. Χτες ή προχτές είναι στο Capital μια εκπομπή για το Νταβός, καταπληκτική. Δεν έχω ξαναδεί κάτι τέτοιο. Έδειχνε τι γίνεται στο Νταβός. Ήταν πολύ διδακτικό. Εξαιρετικό.
ΑΠ. την έγραψες σε κασέτα;
--- Οχι, τυχαία έπεσα πάνω της.

ΑΠ.  Να προσπαθήσουμε να πάμε την επόμενη φορά.
----Ναι μπορούμε να πάρουμε διαπίστευση.

ΕΡΩΤ. Μπορούμε να επανέλθουμε στο φιλευθερισμό-ελευθερία - φόβος ...
ΑΠ. Ναι. Εμένα μ' εντυπωσιάζει...
Έστω ότι έχει η ανεργία στην Αμερική, λιγότερο απ' όσο λένε οι Αμερικανοί, αλλά δεν έχει σημασία. Το εντυπωσιακό και το οποίο εκπλήττει τους αμερικανούς αξιωματούχους, τον Γκρήνσπαν, τον διευθύνοντα σύμβουλο της Intel, τον Στηβ Κέης, είναι ότι ο φόβος στους Αμερικανούς έχει εσωτερικευτεί.
Φοβούνται πολύ, ο Κέης μάλιστα μιλάει για παράνοια. Και η έμμονη ιδέα ότι θα υποχρεωθούν να φύγουν ... Έχουν τόσο πιαστεί στο σύστημα το τι θα γίνει αν απολυθούν, που δεν απαιτούν πλέον τίποτα.
Έχουν γίνει άτομα τρομοκρατημένα, υποταγμένα. Δηλαδή, έχουν καταφέρει το περίφημο να αυτολογοκρίνονται.
Αυτοακρωτηριάζονται, αυτολογοκρίνονται, και λένε μέσα τους: "προσοχή!"
Και τα αποτελέσματα είναι απίστευτα.
Παρενόχληση και κατάδοση στον εργασιακό χώρο, και πιο απτά πράγματα, όμως ένα είδος νεοσταχανοβισμού που οδηγεί σε αύξηση των εργατικών ατυχημάτων στις ΗΠΑ.
Ο τρόμος όμως κυρίως.
Όπως η ιστορία με τον γάτο στην "Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων".
Ο γάτος έχει εξαφανισθεί, αλλά έχει μείνει το χαμόγελο.
Η ανεργία έχει εξαφανισθεί  και παραμένει ακόμα ο τρόμος της ανεργίας.
Είναι απίστευτο! Απίστευτο!

ΕΡΩΤ. Υπάρχει όμως μεγάλη ανεργία στις ΗΠΑ.
--
ΑΠ. Φυσικά.
Αν προσθέσεις ένα 2% φυλακισμένων και άλλο ένα 2% συμβούλων, κι άλλο ένα 2% με δουλειές που βρίσκεις στις υπανάπτυκτες χώρες, αλλά όχι στη Γαλλία, τα κακοπληρωμένα γκαρσόνια αυτούς που δουλεύουν στα ανσασέρ, έχεις αμέσως τα ποσοστά ανεργία της Ευρώπης...της Γαλλίας.
ΕΡΩΤ. Λένε επίσης ότι "Δημιουργώντας πλούτο, δημιουργείς θέσεις εργασίας".
ΑΠ. Ναί.
ΕΡΩΤ. Ότι η ανάπτυξη δημιουργεί θέσεις εργασίας. Μπορείς να το αναπτύξεις λίγο;
ΑΠ. Γιατί είναι λάθος. Οι επιχειρήσεις δεν δημιουργούν πια πλούτο, αλλά αξία. Τί είναι η αξία;
Είναι η αύξηση της τιμής των μετοχών στο χρηματιστήριο. Αυτό είναι.
Σημαίνει όμως άνοιγμα καινούργιων εργοστασίων, κατασκευή νέων κτηρίων;
Δεν είναι καν αυτό. Δεν είναι πια αυτό.
Είναι απλά καιροσκοπισμός πάνω στα κέρδη που θα έρθουν αργά η γρήγορα.
Και τα κέρδη θα μας τα δώσει το Ιντερνετ, διότι...
Την αξία τη δημιουργεί η ανεργία.
Επειδή η ανεργία είναι υψηλή, επειδή οι μισθοί είναι χαμηλοί, επειδή δεν υπάρχουν πια απεργίες.
Στη Γαλλία όπου γίνονταν πολλές απεργίες, δεν γίνονται καθόλου πια, παρά μόνο ελάχιστα στον δημόσιο τομέα,
γενικά δεν υπήρξε ποτέ πιο ήρεμη περίοδος στη Γαλλία από την επικράτηση του καπιταλισμού.
......
.... (Αλλάζουν χώρο λήψης λόγω θορύβου στο αρχικό γραφείο).

Δεν θα είμαι εδώ τη Δευτέρα ούτε την Κυριακή.
........
....
ΕΡΩΤ. Ένα από τα επιχειρήματα που χρησιμοποιούν συχνά οι Financial Times, είναι ότι η παγκοσμιοποίηση δίνει δουλειά στις φτωχές χώρες.
ΑΠ. Μέχρι στιγμής δίνει παραγκουπόλεις...
Μπορεί να έχουν δουλειά αν τις γκρεμίσουν και χτίσουν κάτι άλλο στη θέση τους.
Όχι, δεν έχει....
Ναι υπάρχει οικονομική δραστηριότητα στις φτωχές χώρες, αλλά απ΄ ότι ξέρω, δεν νομίζω ότι αυτό αλλάζει πολλά.
Υπάρχουν 2,4 δισ άνθρωποι που κερδίζουν λιγότερο από ένα δολλάριο τη μέρα, οπότε δεν αλλάζουν πολλά.

ΕΡΩΤ. Νομίζω ότι διάβασα κάπου ότι μειώθηκε η δημιουργία θέσεων εργασίας σε παγκόσμιο επίπεδο.
ΑΠ. Ναι; Δημιουργούνται λιγότερες θέσεις;
---Έτσι κατάλαβα.
Υπάρχουν χώρες όπως η Νότια Κορέα (blogger: τότε έχει πάει το ΔΝΤ..) και όλες αυτές, που έχουν αναπτύξει βιομηχανικές δραστηριότητες Με τι τίμημα όμως;
Ή η Κίνα, που "απογειώνεται"....και γίνεται βιομηχανική χώρα. Με τι τίμημα όμως και πάλι;
Τί είναι όμως ο πλούτος που δημιουργείται στην Κίνα;
Τί είναι αυτές οι δραστηριότητες που δημιουργούνται;
Η χώρα έχει ήδη προβλήματα με το νερό, προβλήματα με απίστευτη μόλυνση.
Αυτή είναι η ανάπτυξη; Εγώ δεν το νομίζω.
Δείτε λίγο τη Ρωσία. Ο Μπιλ Γκέητς είναι πιο πλούσιος απ΄τη Ρωσία.
Τέλεια. Ένα άτομο που είναι πιο πλούσιο από μια τεράστια χώρα όπως η Ρωσία.
Ένα άτομο στις ΗΠΑ.
Αυτή είναι η παγκοσμιοποίηση; Περίφημα.
Το έγκλημα, η Μαφία, η μείωση στο προσδόκιμο ζωής...

ΕΡΩΤ. Μπορείς να μιλήσεις για το φυσιολογικό ποσοστό ανεργίας, ή το ποσοστό ανεργίας μη-επιταχυνόμενου πληθωρισμού;

ΑΠ. Είναι εκείνο το ποσοστό ανεργίας που δεν δημιουργεί πληθωρισμό.
Δηλαδή ο φόβος να χάσεις τη δουλειά σου είναι αρκετός ώστε να μη ζητάει ο κόσμος αύξηση μισθών.
Αναπτύχθηκε από οικονομολόγους, που είπαν ότι ανάλογα με τη χώρα χρειάζονται ποσοστά ανεργίας ώστε να μην αλλάζουν οι μισθοί. Αν υπάρχει πλήρης απασχόληση, ο κόσμος θα ζητάει αύξηση μισθών.
Προφανώς όταν υπάρχει αύξηση μισθών είναι λιγώτερα τα κέρδη.
Το πρόβλημα της οικονομίας δεν είναι πολύπλοκο.
Είναι μια πίτα. Ποιό τη μοιράζει και ποιος δίνει σε ποιον.
Προς το παρόν, την πίτα μοιράζονται μάλλον οι πλούσιοι και οι ισχυροί, και οι υπόλοιποι παίρνουν τα ψίχουλα.
Ελάχιστα.
Το ποσοστό φυσικής ανεργίας δημιουργήθηκε ώστε αυτός που έχει το μικρό μερίδιο να μη ζητήσει μεγαλύτερο.

ΕΡΩΤ. Και τι κρύβεται πίσω από αυτή τη μάχη κατά του πληθωρισμού; Διότι οι ηγέτες θα έχουν κάποιο λόγο...
ΑΠ. Αυτό το κρύβουν... δεν είναι πολύπλοκο. Έλλειψη πληθωρισμού, ευνοεί τους πιστωτές,(****) αυτούς που δανείζουν, που συσσωρεύουν πλούτο.
Οι πιστωτές είναι...
Όσο πιο πλούσιος είσαι τόσο πιο πολλά δανείζεις. Όσο πιο φτωχός είσαι, τόσο περισσότερο δανείζεσαι.
Κι αν θέλεις να κάνεις περιουσία, είσαι υποχρεωμένος να δανεισθείς.
Άρα, μια οικονομία χωρίς πληθωρισμό ευνοεί αυτόν που δανείζει, και όχι αυτόν που δανείζεται.
Δεν ευνοεί ούτε τις επιχειρήσεις που έχουν την τάση να δανείζονται, ευνοεί τις τράπεζες που δανείζουν στις επιχειρήσεις.
Οι τράπεζες δανείζουν στις επιχειρήσεις, και οι επιχειρήσεις φροντίζουν να αποπληρώνουν περνώντας στους εργαζόμενους το κόστος της αποπληρωμής.

ΕΡΩΤ. Υπάρχει μια έκφραση που συχνά χρησιμοποιούν οι πολιτικοί, ότι "δεν πρέπει να ξοδεύουμε περισσότερα απ όσα κερδίζουμε".
ΑΠ. Στις ΗΠΑ συμβαίνει το αντίθετο! Αυτό που μ' αρέσει στους Αμερικάνους, είναι ότι γενικά κάνουν το αντίθετο από ότι λένε.
Λένε να μην ξοδεύουμε περισσότερο από ότι κερδίζουμε, αυτοί όμως ξοδεύουν περισσότερα. Δανείζονται για να αγοράσουν μετοχές. Οι ΗΠΑ είναι η μόνη χώρα στον κόσμο όπου η αποταμίευση είναι αρνητική.
Δεν έχουν αρκετά χρήματα για να αγοράσουν τις μετοχές τους.
Οπότε δανείζονται από τους Ευρωπαίους και τους Ιάπωνες.
Κι αυτό είναι η απόδειξη ότι μπορείς να ξοδεύεις περισσότερα από όσα κερδίζεις.

ΕΡΩΤ. Μας έλεγες ότι είναι μύθος επειδή δεν υπήρχε ανάπτυξη...
ΑΠ. Α, αυτό που έλεγα...Ναι!

ΕΡΩΤ. Μπορείς να το αναπτύξεις;
ΑΠ. Η οικονομία δεν μπορεί να αναπτυχθεί χωρίς πίστωση.
Ο κόσμος πρέπει να βάζει στοιχήματα. Αν θέλεις ανάπτυξη.
Εγώ προσωπικά δεν την θέλω.
Η "ανάπυξή" τους, δηλαδή να σπέρνεις την αστική λέπρα παντού, για μένα δεν είναι ανάπτυξη.
Έστω ότι χρειάζεται ανάπτυξη.
Γι' αυτό κάποιοι πρέπει να προβλέψουν τις μελλοντικές ανάγκες στέγασης. Κτίρια, σπίτια, εργαστήρια, το ένα, το άλλο.
Άρα, πρέπει να δημιουργήσεις χρήμα, και άρα χρειάζονται πιστώσεις.
Είναι προφανές ότι αν ξοδεύω μόνο ότι υπάρχει ήδη, είμαι υποχρεωμένος να πουλήσω να καταστρέψω ένα μικρό τομέα για να έχω ρευστό που θα προωθήσω σε έναν άλλο τομέα.
Είναι όμως, μηδέν από μηδέν, μηδέν!
Δηλαδή δεν θα καταφέρω ποτέ να δημιουργήσω θετικό αποτέλεσμα.
Για να υπάρχει θετικό αποτέλεσμα στην οικονομία, πρέπει να κάνω ένα στοίχημα για το μέλλον, και θα χρειασθεί πίστωση.
Αν δεχθώ ότι δεν πρέπει να ξοδεύουμε περισσότερα από όσα κερδίζουμε, η οικονομία θα πεθάνει! Σταματάει!
Προσοχή όμως.
Αυτό που συμβαίνει σήμερα, είναι ότι η οικονομία δημιουργεί 10,20% του χρήματος τον χρόνο.
Είναι τεράστιο. Κολοσσιαίο.
Άρα πίστωση υπάρχει!
Έτσι χρηματοδοτείται ένα 3-4% της ανάπτυξης, και τα υπόλοιπα, πάνε στο χρηματιστήριο στους πιο πλούσιους,
που αγοράζουν στο χρηματιστήριο και εκτοξεύουν τις τιμές.
..........
(πρέπει να αλλάξουμε μπομπίνα.)

ΕΡΩΤ. Πριν έλεγες ότι Ο Μπιλ Γκέητς είναι πιο πλούσιος απ΄τη Ρωσία, είναι σαν καπιταλιστική μοναρχία.
Είναι άραγε η επιστροφή της μοναρχίας;

ΑΠ. Δεν έφυγε ποτέ η μοναρχία. Η πλάκα είναι ότι.. ακόμα και στο Charlie, που είναι μια επιχείρηση, όταν το επιχειρηματικό πνεύμα καπελώνει το δημιουργικό, βλέπεις τη φεουδαρχία να επανεμφανίζεται.
Ο αφέντης, οι δουλοπάροικοι, οι ιπποτικές τελετές, οι σχέσεις με τις αρχές.
Μην ξεγελιώμαστε, οι επιχειρήσεις είναι το φεουδαρχικό σύστημα.
Εγώ δεν πιστεύω στις επιχειρήσεις. Η δική σας ίσως να είναι...ξέρω γω ...τρίτης χιλιετίας...Αλλά η επιχείρηση...η επιχείρηση είναι τ' αφεντικό και τίποτα άλλο.

ΕΡΩΤ. Δεν είσαι μέτοχος στο Charlie;
AΠΑΝΤ. Ναί, ένα απ΄τα αφεντικά. Ένα μικρό αφεντικό.
ΕΡΩΤ. Τρεις μέτοχοι δεν είστε;
ΑΠΑΝΤ. Είναι ο Βαλ.. Ιδιοκτήτες είναι ο Βαλ και ο Καμπύ. Υπάρχουν και μικροί μέτοχοι. Μεσαίος μέτοχος είναι ο Ζεμπέ, και μικροί, εγώ και δυο άλλοι. Συμμετείχε και ο Ρενώ, ο τραγουδιστής, αλλά πούλησε το μερίδιό του.

ΕΡΩΤ. Μιλούσαμε για την ανάπτυξη προηγουμένως. Μπορείς να μας εξηγήσεις τι κρύβεται πίσω από την ανάπτυξη;
ΑΠΑΝΤ. Είναι πολύ ενδιαφέρον, διότι όταν βλέπεις τις στατιστικές της ανάπτυξης...Τί κρύβεται πίσω από την ανάπτυξη;
Όταν οδηγώ και πέσω σε μποτιλιάρισμα, συμμετέχω στην ανάπτυξη, γιατί καταναλώνω βενζίνη, και το ακαθάριστο εθνικό προϊόν είναι η κατανάλωση και οι επενδύσεις. Καταναλώνω, άρα συμμετέχω στην ανάπτυξη. Όταν καταστρέφω κάτι, ένα τοπίο, συμμετέχω στην ανάπτυξη. Όταν αφανίζω ένα ζωϊκό είδος, συμμετέχω στην ανάπτυξη.
Τελικά ανάπτυξη είναι ότι θέλουμε να είναι.
Όταν αφανίζω ένα ζωϊκό είδος συμμετέχω στην ανάπτυξη.
Τελικά, ανάπτυξη είναι ότι τη θέλουμε να είναι.
Δηλαδή, κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα όποια κι αν είναι, μπορώ να την χαρακτηρίσω ως ανάπτυξη.
Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό, διότι ο καπιταλισμός είναι πέρα από το καλό και το κακό.
Δεν γνωρίζει τις έννοιες του καλού και του κακού.
Αν του πεις μια μέρα να αδειάσει τη θάλασσα Αράλ, αυτός είναι κρατικός καπιταλισμός του Στάλιν, αλλά δεν έχει σημασία, καπιταλισμός είναι πάλι θα το κάνει.
Αν του πεις να μολύνει μια περιφέρεια σαν Βρετάνη στη Γαλλία, με εντατική κτηνοτροφία, το κάνει.
Αν την επομένη του πεις, ότι πρέπει να καθαρίσει το μολυσμένο νερό θα το κάνει. Και θα βγάλει κι' όλας κέρδος.
Το πρόβλημά του είναι να κερδίζει χρήματα.
Του λες ότι το γονιδίωμα πρέπει να κοπεί σε ροδέλες πακεταρισμένες και πατενταρισμένες για να πουληθούν, το κάνει.
Ότιδήμποτε μπορεί να είναι πηγή κέρδους, το κάνει.
Ψάχνει όμως μονίμως να καταστρέψει το συλλογικό. Δεν μπορεί να ζήσει αλλιώς.
Εντοπίζει ότι είναι συλλογικό.
Κάποτε ήταν η γη, τώρα έχει ιδιωτικοποιηθεί, αν και μένουν κάποια δάση εδώ και εκεί.
Σύντομα θα ιδιωτικοποιηθεί και ο αέρας.
Η ζωή έχει ιδιωτικοποιηθεί, η πληροφορία έχει ιδιωτικοποιηθεί, κ.λ.π.
Συνεπώς, δεν μπορεί να ζήσει παρά εις βάρος του συλλογικού.
Άρα πίσω από την ανάπτυξη βρίσκεται ότι εμείς θέλουμε να βάλουμε.
Τη μέρα που θα πει κάποιος, "Με κάθε καινούργιο αυτοκίνητο η ανθρωπότητα είναι πιο δυστυχισμένη", τότε δεν εχω πρόβλημα.
Απλώς, ότι μέχρι τώρα θεωρούσαμε ανάπτυξη, θα πρέπει να το βλέπουμε αρνητική ανάπτυξη.

ΕΡΩΤ. Τί εννοούμε όταν λέμε εξωτερίκευση...

ΑΠΑΝΤ. Ας πάρουμε ένα πετρελαιοφόρο που χύνει μαζούτ στο συλλογικό χώρο, που γενικά ανήκει στην ανθρωπότητα, τη θάλασσα, την παραλία, οτιδήποτε άλλο, εξωτερικεύει το κόστος του.
Ένας ιδιώτης που πετάει από το παράθυρο πράγματα που θα τα υποστεί η συλλογικότητα. Αυτή είναι η εξωτερίκευση.
Με τον ίδιο τρόπο, κάποιος που διώχνει εργαζόμενους, εξωτερικεύει το κόστος του, δηλαδή, τη δυστυχία, την οδύνη, τη διατροφή, τη στέγαση, την περίθαλψη , κ.λ.π. τα μεταφέρει σε άλλους. Σε οικογένειες σε φίλους, σε οργανώσεις, στο κράτος, αν το κράτος έχει ακόμα χρήματα να δώσει σ' αυτούς όλους.
Ποσώς τον ενδιαφέρει όμως. Τα εξωτερικεύει, τα βγάζει έξω. Η εξωτερίκευση είναι στοιχείο-κλειδί αυτού του συστήματος που αγνοεί παντελώς τι σημαίνει αλληλεγγύη.
Και κακώς το κάνει.
ΕΡΩΤ. Και η έκφραση....
ΑΠ. Δες το πετρελαιοφόρο "ΕΡΙΚΑ" Έρχεται ένας τύπος, που για να κάνει ψιλοοικονομίες... για να εξοικονομήσει ψίχουλα σε σχέση με το υπερβολικό κέρδος που θα έχει, νοικιάζει ένα σάπιο πετρελαιοφόρο που βυθίζεται, εξωτερικεύει τα έξοδα του σε μια   ακτή!
κι οι ηλίθιοι εκεί με φτυάρια και κουβάδες - κινδυνεύουν από καρκίνο - για να βγάλουν απ' τη θάλασσα ότι πέταξε αυτός.
Ο τύπος αυτός εξωτερίκευσε στη συλλογικότητα τη ζημιά του.

ΕΡΩΤ. Ξέρω γω, μπορείς να μας πεις για κόκκινα δάνεια των τραπεζών...

ΑΠ. Ναι, αυτό είναι σίγουρο. Οι τράπεζες βούλιαξαν με τη φούσκα των ακινήτων στην Αμερική. Οι ιδιωτικές αμερικανικές τράπεζες κηρύσσουν πτώχευση, πληρώνει ο φορολογούμενος.
Οι τράπεζες βουλιάζουν το 1982 με τη χρεωκοπία του Μεξικού,  και τι κάνουμε, εννοείται;
Απορροφούμε τη ζημιά, πληρώνει ο φορολογούμενος.
Οι τράπεζες βουλιάζουν το '94-'95 στη Γαλλία με την κρίση των ακινήτων, η Gredit Lyonnais κοστίζει 100 εκατομμύρια στους Γάλλους.
Διαγράφονται όλα και πληρώνουν οι φορολογούμενοι.
Κι όταν σκάσει η φούσκα στο χρηματιστήριο κι έχουμε μαζικές πτωχεύσεις τι θα συμβεί;
Φυσικά, τις τράπεζες θα τις πληρώσει ο φορογούμενος με αίμα, δάκρυα... και ότι φέρνει ένα κράχ.

ΕΡΩΤ. Μπορείς να μιλήσεις λίγο για τη νέα οικονομία; Τί ακριβώς σημαίνει;

ΑΠ. Η νέα οικονομία... Η νέα οικονομία θέτει ένα πρόβλημα, διότι..
Διάβαζα στην Μοντ ότι η νέα οικονομία μολύνει λιγότερο από την παλιά.
Καλύτερα να είναι μπροστά σ' ένα κομπιούτερ, παρά σ' ένα μποτιλιάρισμα ή να καταστρέφεις ένα δάσος για να κάνεις έπιπλα από εξωτική ξυλεία.
Ωραία!
Αυτό σημαίνει ότι η νέα οικονομία δεν είναι η γνώση, είναι η πώληση πληροφορίας, είναι εντελώς διαφορετικό.
Δεν θ' αναφερθώ στο διαδίκτυο που κι' αυτό πολιορκείται. Είναι κι αυτό ένα ιδιωτικός συλλογικός χώρος που δημιουργήθηκε από άτομα που δεν είχαν σκοπό το κέρδος, και δημιούργησαν και εντελώς φυσικό, μάλλον όχι φυσικό, αλλά κάτι συλλογικό και όχι εμπορικό, και το οποίο φυσικά έπεσε στα χέρια των εμπόρων. Διότι οι έμποροι ενδιαφέρονται μόνο να ιδιωτιοποιούν το συλλογικό.
Όμως η νέα οικονομία έχει το εξής γοητευτικό, ότι υπόσχεται αέναη ανάπτυξη.
Είναι αλήθεια ότι η γνώση, θεωρητικά είναι ανεξάντλητη.
Δεν μπορείς να κορεστείς.
Μπορείς να κορεστείς από αυτοκίνητα.
Αλλάζεις αυτοκίνητο κάθε μέρα, θα έχεις 365 αυτοκίνητα, και αυτό ήταν.
Δεν μπορείς να πας παραπέρα με δυσκολία.
Η γνώση, αντίθετα, θεωρητικά είναι ανεξάντητη.
Κάνουν τους ανθρώπους να πιστέψουν ότι η επίφαση της γνώσης είναι γνώση.
Σου λένε: "To amazon.com έχει ένα δισ τίτλους!" Ένα δισ ...υπερβάλλω... "Ένα εκατομμύριο διαθέσιμα βιβλία, δεν είναι καταπληκτικό;"
Και λες εσύ, "απίστευτο".
Ωστόσο, όσο ψάχνουμε στο amazon.com δεν διαβάζουμε, και κυρίως, στη ζωή μας, ότι κι αν κάνει, θα διαβάσεις χίλια βιβλία, όχι παραπάνω.
Το πολύ 1500 αν είσαι μέγας αναγνώστης.
Λες όμως ότι έχεις ένα εκατομμύριο βιβλία διαθέσιμα!

  ΕΡΩΤ. Μπορείς να εξηγήσεις πως δημιουργείται ο πλούτος στο χρηματιστήριο;
  ΑΠ. Δεν υπάρχει πλούτος εκεί.
  --- Αξία;
  ΑΠ.Αξία. Όχι πλούτος! Πλούτος υπάρχει μόνο όταν πραγματοποιείται. Και είναι υπόσχεση πλούτου, δεν είναι το ίδιο. Δεν είναι όπως ένα χαρτονόμισμα. Δεν είναι χαρτονόμισμα.  Για να δημιουργήσω πλούτο στο χρηματιστήριο, πρέπει να πουλήσω.
  Πρέπει ν' αγοράσω κάτι άλλο. Ένα οικόπεδο, ένα αυτοκίνητο, να πάω για θαλασσοθεραπεία, ν' αγοράσω ένα βιβλίο, να πάω σινεμά.
  Αν το κάνουν όλοι αυτό, το χρηματιστήριο είναι άνευ αξίας.
  Άρα, είναι υπόσχεση αξίας. Προσοχή. Το χαρτονόμισμα όμως είναι αξία.
  Αν αγοράζουν όλοι με χαρτονομίσματα, δεν θα σκάσουν οι φούσκες δεν θα γίνει κράχ.
  Αντίθετα, η οικονομία να πηγαίνει πολύ καλά. Δεν είναι το ίδιο.
  Γιατί δημιουργεί αξία;
  Γιατί υπάρχουν τύποι που ρίχνουν λάδι στη φωτιά.
  Λένε, "Θ' ανέβει", και το διαδίδουν.
  "Θ' ανέβει, πρέπει ν' αγοράσουν, γιατί ο τάδε είπε ότι θ' ανέβει"
  Ένας άλλος λέει: "Ο τάδε, ο τάδε, είπε ότι θ' ανέβει... Οπότε αγοράζουν  όλοι και
τελικά ανεβαίνει. Και ο πρώτος λέει: " Είδες που έλεγα ότι θ' ανέβαινε; Ανέβηκε". Αυτό λέγεται αυτοπραγματατοποιούμενη προφητεία. Σαν το ζευγάρι που λέει, "Νιώθω ότι θα μαλώσουμε". "Όχι, γιατί να μαλώσουμε;"
  "Ας μη μαλώσουμε"
  Και συζητάνε τόσο πολύ αν θα μαλώσουν ή όχι, και καταλήγουν να μαλώνουν. Άρα κατάφεραν να πραγματοποιήσουν μια αυτοπραγματατοποιούμενη προφητεία.
  Το ίδιο και στο χρηματιστήριο.
  ...............
  ..............
  ΕΡΩΤ. Μπορείς να μας εξηγήσεις λίγο τι είναι τα παράγωγα προϊόντα;
  ΑΠ. Αυτό είναι πολύ σημαντικό. Αυτά είναι πράγματα που δεν υπάρχουν, και δημιουργήθηκαν εντελώς φτιαχτά με την παγκοσμιοποίηση, εκεί στη δεκαετία του 1970.
  Βασικά είναι ασφαλιστικά συμβόλαια. Δηλαδή, ασφαλίζεσαι για μελλοντικές διακυμάνσεις, επιτοκίων και συναλλάγματος.
  Υπογράφεις ένα συμβόλαιο με κάποιον, πρέπει να πληρώσεις σε έξη μήνες, και το συμβόλαιο είναι ρε ρήτρα δολαρίου.
  Αν ανέβει το δολάριο θα έχεις πρόβλημα.
  Αν πληρώσεις σε έξι μήνες το δολάριο 10% περισσότερο από σήμερα. Και τι κάνεις. Υπογράφεις ασφαλιστικό συμβόλαιο για την αξία του δολαρίου. Κάποιος παίρνει αυτό το ρίσκο. Σε βάζεις να πληρώσεις 3-4% στην αρχή, όποια όμως κι' αν είναι η αύξηση ή η πτώση, όπου βγαίνει κερδισμένος, εσύ είσαι καλυμμένος από την ασφάλειά σου.
  Αυτά είναι τα παράγωγα προϊόντα.
  Το ενδιαφέρον είναι ότι δημιουργείται μια οικονομία ρίσκου. Το συνάλλαγμα ελέγχεται περισσότερο, όπως και οι ροές κεφαλαίων, κ.λ.π.
  Είναι μια οικονομία όπου συντηρείς το ρίσκο, ώστε να δημιουργήσει από πάνω αυτό το σύστημα, ένα σύστημα με ασφαλιστικά συμβόλαια που καλύπτει το ρίσκο. Η διαφορά όμως ανάμεσα στα ρίσκα όπως ένα αυτοκινητιστικό, είναι ότι τα αυτοκινητιστικά είναι εντελώς προβλέψιμα. Είναι οι νόμοι των μεγάλων αριθμών. Ενώ τα ρίσκα στις χρηματοπιστωτικές αγορές, είναι επιφαινόμενα, σπάνια, που δεν μπορείς να ποσοτικοποιήσεις. Άρα, είναι απόλυτα ρίσκα που δεν μπορείς επ' ουδενί να προβλέψεις.
  Οπότε, αυτά τα ασφαλιστικά συμβόλαια που συνοδεύουν την πραγματική οικονομία, δημιουργούν μια δεύτερη σφαίρα που είναι ακόμα πιο επικίνδυνη.
  Άρα, ασφαλίζεσαι για να ασφαλιστής για το ασφαλιστικό συμβόλαιο.
  Βλέπεις μέχρι που πάει. Έτσι δημιουργείται μια πυραμίδα ρίσκου.
  Κι εκεί πάνω γίνονται καιροσκοπίες.
  Άρα διατηρώντας το ρίσκο, έχεις μια αποκλειστικά καιροσκοπική οικονομία.
  Ένα από τα χαρακτηριστικά του σύγχρονου καπιταλισμού, είναι ότι το χρηματοπιστωτικό ρίσκο στην οικονομία συντηρείται συστηματικά και εμπορευματοποιείται συστηματικά.
  Εντάξει;
 

  ΕΡΩΤ. Μπορείς να μας δώσεις μια ιδέα για την αξία της φούσκας που δημιούργησε η αγορά παράγωγων προϊόντων; Και τους κινδύνους που ενέχει;
 
  ΑΠ.. Ξέρω ότι είναι λίγο πάνω από το χρηματιστήριο, αλλά δεν μπορώ να πω ακριβώς. Λίγο παραπάνω από το χρηματιστήριο. Κι είναι αγορές που δεν υπήρχαν. Οι κανονικές αγορές μπορούν να υπάρχουν χωρίς τις αγορές των παραγώγων.
 
 ΕΡΩΤ. Μπορείς να μας μιλήσεις για τον κίνδυνο που ενέχουν για την οικονομία;
 
  ΑΠ.  Για παράδειγμα, υπήρχε ένα fund  που το έλεγαν LTCM, (Long-Term Capital Management L.P.  https://en.wikipedia.org/wiki/Long-Term_Capital_Management )
  Ήταν ένα fund παραγώγων προϊόντων που καιροσκοπούσε (κερδοσκοπούσε) πάνω σε παράγωγα προϊόντα.
  Κερδοσκοπούσε στα ασφαλιστικά συμβόλαια για τα ομόλογα. Ο τύπος αυτός που τον έλεγαν Meriwether, (https://en.wikipedia.org/wiki/John_Meriwether)  κερδοσκοπούσε μ' αυτούς που ασφαλίζονταν για τα αμερικανικά ομόλογα, τα επιτόκια των αμερικανικών ομολόγων. Και τι έκανε;
  Όπως και μ' αυτούς που ασφαλίζονταν για τα ρωσικά ομόλογα. Κερδοσκοπούσε μ' αυτούς. Αυτό είναι ένας τυπικός κερδοσκόπος στις αγορές παραγώγων. Και τι συμβαίνει κάποια στιγμή;
  Ο τύπος την πατάει απίστευτα με τα ρώσικα ομόλογα.  Έπεσε έξω. Περίμενε ν' ανέβουν, αλλά πέφτουν.
  Φτου! Άρα, χρεοκοπεί.
  Δεν ξέρουμε πόσα έχει χάσει.
  Υποθέτουμε ότι οι απώλειες είναι αστρονομικές.
  Υποθέτουμε ότι είναι τρισεκατομμύρια δολάρια.
  Είναι τέτοια τα ποσά, που αν το τύπος χρεοκοπήσει, θα συμπαρασύρε και την υπόλοιπη οικονομία. Άρα είναι υποχρεωμένοι να τον καλύψουν.
  Έτσι, ο Γκρήνσπαν συγκαλεί ένα όμιλο τραπεζών ιδιωτικών είναι αλήθεια, που καλύπτουν τον τύπο. Ιδιωτικών, εννοώ, ότι πληρώνουμε εσύ και εγώ, διότι κοστίζει στις τράπεζες να τον καλύψουν. Ο κίνδυνος είναι τεράστιος.

  Η ιστορία  του LTCM είναι καταπληκτική, διότι δείχνει την αδιαφάνεια της οικονομίας. Το πρόβλημα του Γκρήνσπαν δεν ήταν να καλύψει το LTCM, αλλά ότι δεν ξέρει πόσες είναι οι απώλειες. Άρα δεν μπορεί να πάρει το ρίσκο να μην τις καλύψει.
  Ίσως αν ήξερε τις απώλειες, μπορεί να έλεγε, "Καλά να πάθουν".
  "Πήγαιναν γυρεύοντας". Δεν μπορεί να πάρει το ρίσκο. Θεωρούν τόσο μεγάλες τις απώλειες που πρέπει να τις καλύψουν.
 

  ΕΡΩΤ. Μιλούσαμε για αδιαφάνεια πριν, μπορείς να μας πεις πως τα κρύβουν όλα αυτά από τα βιβλία τους;
 
  ΑΠ. Οι τράπεζες - στη Γαλλία, ας πούμε - ελέγχονται από μια τραπεζική αστυνομία, την Επιτροπή Ελέγχου Τραπεζών. Αυτοί είναι υπεύθυνοι να ελέγχουν τους ισολογισμούς των τραπεζών να βλέπουν αν κάνουν συνετή διαχείριση. Μήπως δανείζουν υπερβολικά στη Νότιο Κορέα, στις αναδυόμενες χώρες, αν λαμβάνουν εχέγγυα, αν θα πάρουν πίσω τα δάνειά τους.
  Ωραία.
  Παλιότερα, όλες σχεδόν οι τραπεζικές πράξεις ελέγχονταν, μέχρι τη δεκαετία του '70, διότι όλες αυτές οι πράξεις γίνονταν μέσω της Κεντρικής Τράπεζας της Γαλλίας, η οποία έλεγχε τα πάντα. Τώρα, οι τράπεζες κάνουν συναλλαγές μεταξύ τους. Έτσι, τα μισά ποσά από τον κύκλο εργασιών τους   είναι ενδοτραπεζικές συναλλαγές έξω από τον έλεγχο της αγοράς.
  Σαν να έχεις μια κανονική αγορά, και δίπλα μια μαύρη αγορά. Έχεις το παντοπωλείο, βλέπεις τις τιμές, κάνουν ταμείο στο τέλος και δίπλα έχεις τη μαύρη αγορά όπου δεν ξέρεις τι συμβαίνει. Και τότε η Τράπεζα της Γαλλίας, όταν ελέγχει τους ισολογισμούς, λέει...
  οι μισές συναλλαγές είναι εκτός ισολογισμού, δηλαδή εκτός ελέγχου μιας ανώτερης αρχής, είτε του Υπουργείου Οικονομίας είτε της Κεντρικής Τράπεζας.
  Αυτές οι μη καταγραφείσες πράξεις σημαίνουν ότι το κράτος δεν έχει καμιά εξουσία. Είναι περίπου ..ξέρω γω... τουλάχιστον 500 δις δολάρια που διακινούνται καθημερινά σε υπεράκτιες. Κι αν το κράτος πιέζει μια τράπεζα, ποσώς την ενδιαφέρει. Θα πάει αμέσως να προμηθευτεί μέσω μιας άλλης συνεργαζόμενης πολυεθνικής τράπεζας στο εξωτερικό από κάποιο υπεράκτιο fund  ή αλλού.
  Δεν υπάρχει πρόβλημα. Το χρήμα είναι ελεύθερο.
  Είναι πέρα από κάθε έλεγχο των δημόσιων αρχών. Οι μη καταγραφόμενες συναλλαγές, είναι...ένα από σοβαρότερα προβλήματα. Είναι προφανές ότι αν θέλεις να ελέγξεις την οικονομία, πρέπει να ελέγξεις το χρήμα.
 
  ΕΡΩΤΗΣ. Ας μιλήσουμε λίγο για τα συνταξιοδοτικά ταμεία.
 
 ΑΠ. Λοιπόν... τα συνταξιοδοτικά ταμεία είναι η μεγαλύτερη απάτη, μετά τον μύθο ότι τα κέρδη δημιουργούν θέσεις εργασίας.
  Καταλάβαμε ότι το κέρδος το δημιουργεί η ανεργία. Νομίζω ότι αυτό το Καταλάβαμε όλοι.
  Η ιστορία όμως με τα  συνταξιοδοτικά ταμεία είναι τρομερή ιδίως σε μια χώρα σαν τη Γαλλία.
  Διότι σου λένε...σου λένε: "Δεν έχεις σύνταξη".
  Το πρώτο λάθος.
  Μετά σου λένε: "Οι γαλλικές επιχειρήσεις δεν έχουν αρκετά χρήματα, και πρέπει οι υπάλληλοι να βοηθήσουν τον καπιταλιστή, αλλιώς δεν θα έχει ρευστότητα". 
  Μέγα ψέμα.
  Οι γαλλικές επιχειρήσεις πλέουν στο χρήμα και το εξάγουν στο εξωτερικό. Δεν
καταφέρνουν να τα τοποθετήσουν όλα στη Γαλλία, και τα επενδύουν στο εξωτερικό, στις ΗΠΑ, κυρίως. 
  Μετά σου λένε: Να μείνουν σε γαλλικά χέρια. "Αν θέλετε οι γαλλικές επιχειρήσεις να μείνουν στη Γαλλία, και η Γαλλία στους Γάλλους, πρέπει να βάλει το χέρι του και ο εργαζόμενος να βοηθήσει τον καπιταλιστή".
  Κι είναι αισχρό αυτό,  διότι είναι προφανές ότι τα γαλλικά συνταξιοδοτικά ταμεία θα πάνε να βρούνε όπως όλοι το μεγαλύτερο κέρδος. Θα επενδύσουν με 5% στη Γαλλία για να ικανοποιηθούν οι Γάλλοι. Θα πάνε για 10 ή 15% στις ΗΠΑ ή όπου αλλού και θα έχουν απόλυτο δίκιο.
  Τέταρτον, λένε ότι φταίνε "Οι χήρες της Σκωτίας". "Εσείς οι Γάλλοι πληρώνετε τις συντάξεις των χηρών της Σκωτίας" ή των σιδηροδρομικών στη Καλιφόρνια, ή των δασκάλων στη  Αϊόβα".  Αυτό είναι μια απίστευτη ηθική εξαπάτηση.
  Είναι σκάνδαλο να κάνεις τον κόσμο να πιστεύει τέτοια. Μόνο ο Λε Πεν λέει τέτοια. Είναι σαν να λες ότι ο μετανάστης σου παίρνει τη δουλειά. "Η χήρα της Σκωτίας, σύντροφε σου τρώει το ψωμί."
  Είναι χυδαία τέτοια επιχειρήματα.
  Επανέρχομαι στο πρώτο που σου λένε: "Δεν έχεις σύνταξη".
  Αλλά αυτό το θέμα έχει λήξει. Ακόμα και οι φιλελεύθεροι αναγνώρισαν ότι κορόιδευαν τον κόσμο.  Όταν διαβάζεις τις τελευταίες εκθέσεις, την έκθεση Σαρπέν για τις συντάξεις και την τελευταία έκθεση για τις συντάξεις βλέπεις το ψέμα.
  Διότι, λέμε, γενικά,  ότι,,,"Θα έχεις λιγότερους  εργαζόμενους από συνταξιούχους" , και τι κάνω εγώ ο εργαζόμενος; Βάζω στην άκρη λίγα χρήματα για αν τα έχω όταν γεράσω". Μόνο που αυτά τα λεφτά, αν τα βάλω μέσα σ' ένα μπουκάλι,  θα είναι άχρηστα. Άρα θα πρέπει να υπάρχει ένας ηλίθιος που θα πρέπει να τα κινήσει αν θέλω να πάρω τη σύνταξή μου.
  Αυτό δεν το λένε ποτέ.
  Άρα, χρειάζονται πάντα εργαζόμενοι ακόμα και σε ένα ταμείο συνταξιοδότησης. Χρειάζονται πάντα εργαζόμενοι για να κινείται το χρήμα. Έτσι είναι ο καπιταλισμός.
  Τώρα, αν βάλω σ' ένα μπουκάλι εκατό ευρώ, όποτε θα βγάλω από μέσα θα έχουν την ίδια αξία. Αν έχω ρωσικά δάνεια δεν μου χρησιμεύουν σε τίποτα, θα εκπλαγώ όμως που δεν χρησίμευσαν. Το κεφάλαιο χρειάζεται εργαζόμενους, χρειάζεται δουλειές, οικονομική δραστηριότητα, ευφυϊα, κ.λ.π. για να μπορούν να το κινούν. Οπότε τα συνταξιοδοτικά ταμεία είναι απάτη. Μας κοροϊδεύουν κανονικότατα.
  Βλέπουν ότι την κοινωνική πρόνοια τη διαχειρίζεται το κράτος.
  Πολύ θα ήθελαν να πάρουν αυτά τα χρήματα. "Είναι κρίμα να μένει τόσο χρήμα... Γιατί να μην πάει σε ιδιωτικά χέρια"
  Γι' αυτό και οι Αμερικάνοι δεν έχουν σύνταξη σε σχέση με τους Γάλλους. Γ' αυτό και το Αμερικάνικο σύστημα υγείας είναι χάλια, και το αγγλικό σύστημα είναι φρικτό.
  Γι' αυτό και τα τρένα στην Αγγλία εκτροχιάζονται.
  Τα συνταξιοδοτικά ταμεία είναι σαν να λένε στον κόσμο... "Προσοχή..."Προσοχή στους ξένους". Είναι κι αυτό ένα είδος ρατσισμού. "Να σας εκμεταλλεύονται οι Γάλλοι! Διότι ο Γάλλος, ως γνωστόν, είναι πιο συμπαθής όταν εκμεταλλεύεται  απ΄ ότι ο Γιαπωνέζος ή ο Αμερικάνος".
  Αυτοί που το λένε, δεν έχουν πάει ποτέ σε μια εταιρεία όπως η Michelin ή όπως η
Peugeot, που είναι πραγματικά κάτεργα, δεν υπάρχει άλλος όρος...
  Τα συνταξιοδοτικά ταμεία είναι σ' αυτό το σύστημα που σε κάνει να πιστεύεις ότι θα πλουτίσουν οι Αμερικανοί συνταξιούχοι. Καθόλου. Οι τράπεζες εκμεταλλεύονται αυτό το χρήμα.
  Οι Αμερικανοί εργάτες χρηματοδοτούν τα συνταξιοδοτικά τους ταμεία που όμως δεν τα διαχειρίζονται μόνα τους αυτά τα χρήματα, τα διαχειρίζονται οι διαχειριστές ταμείων,   που είναι επενδυτικές τράπεζες όπως η Merrill Lynch, κ.λ.π. Και αυτοί μετά οι διαχειριστές λένε στις επιχειρήσεις "Θέλουμε κέρδος 15% επί του κεφαλαίου μας, φρόντισε να βγάλεις απ΄ τη δουλειά 15% καθαρά".
  Και τι κάνω εγώ;
  Σαν υπάλληλος απολύω κόσμο για να πετύχω το 15% κέρδος.
  Είμαι χαζός όμως που το κάνω. Διότι αν τους διώξω ποιος θα κινεί το κεφάλαιό μου;
  Πετυχαίνω αυτό το 15% επειδή πιέζω τους εργαζόμενους. Η τράπεζα παίρνει το 5%  το συνταξιοδοτικό ταμείο το 5%, και μένει σε μένα ένα 5%.
  Τα συνταξιοδοτικά ταμεία δεν αποδίδουν όπως το χρηματιστήριο.
  Δεν είναι ιδιαίτερα επικερδή.
  Αν δούμε από την αρχή όλη την ιστορία με τα συνταξιοδοτικά ταμεία, είναι όλα λάθος. Είναι σκάνδαλο η ιδέα των συνταξιοδοτικών ταμείων.
 
  ΕΡΩΤ. και ποιος κερδίζει απ' αυτό;
  ΑΠ.Οι ασφαλιστικές εταιρείες όπως η Bebear στη Γαλλία.
  Αυτός ο ηλίθιος ο Μπε...Με συγχωρείς, αλλά είμαι κουρασμένος, και δεν προσέχω τις λέξεις μου...
  Κάποιος σαν τον Μπεμπεάρ, βγάζει ξαφνικά τη μάσκα.
  Τι κάνει;
  Οι ανάπηροι αρχίζουν να του κοστίζουν ακριβά, και τι κάνει; Διπλασιάζει τα ασφάλιστρα. Έτσι Και μετά του λένε ότι είναι φρικτό.
  Κάποιοι είχαν ασφάλειες ζωής επειδή είχαν ανάπηρα παιδιά, δεν μπορούν να πληρώνουν πια. 
  Και σου λέει ότι δεν είναι πρόβλημά του η αλληλεγγύη.
  "Το πρόβλημά μου είναι να έχω κέρδη. Αφήνω την αλληλεγγύη στους άλλους".
  Τι θέλει λοιπόν αυτός;
  Θέλει να πάρει την κοινωνική ασφάλιση, χωρίς να τον νοιάζει η αλληλεγγύη. Αυτή είναι η ιστορία με τα ασφαλιστικά ταμεία. Τέλεια.
  Και ανάμεσα στην Total Oil & AXA που δεν θέλει να πληρώσει, που δεν θέλει να χρηματοδοτήσει τα συμβόλαια ζωής για τους γονείς με ανάπηρα παιδιά, εκεί, την πάτησαν για τα καλά. Πήγαν πίσω 20 χρόνια. Παρά τρίχα να τα κατάφερναν. Την είχε στο χέρι την κοινωνική ασφάλιση. Έκαναν όμως ένα  λάθος. Σοβαρότατο.
 
  ΕΡΩΤ. Θα τους την έδιναν οι σοσιαλιστές, λέτε;
  ΑΠ. Όχι. Πρέπει να περιμένουν άλλα 20 χρόνια.
  Στην επόμενη γενιά.
  ΕΡΩΤ. Οταν μιλάμε για ιδιωτικοποιήσεις....

  ΑΠ. Γιατί ελέγχουν τον CAC 40 οι ξένοι; Γιατί κατέχουν οι ξένοι το γαλλικό χρηματιστήριο; Γιατί; Διότι ιδιωτικοποιήσαμε τις ΔΕΚΟ.
  Αν η αποταμίευση βρίσκεται όλη σε ασφαλιστικά συμβόλαια ζωής, δεν  μπορείς να επενδύεις και σε ΔΕΚΟ.
  Ποιος θ' αγοράσει τότε; Οι ξένοι.
  Όμως οι αριθμοί είναι πλασματικοί. Οι ηλίθιοι οι σοσιαλιστές όπως αυτός ο γερουσιαστής Βεμπέρ που λέει για το 50&  του CAC  40... Δεν είναι αλήθεια.
  Αν δούμε στις γαλλικές εταιρείες τα ποσοστά κατοχής κεφαλαίου από ξένους, είναι 25%, όπως όπου αλλού. Δεν είναι και τόσο δραματικό. Το να σε εκμεταλλεύεται Κινέζος, Γιαπωνέζος, Αρειανός ή Γάλλος που βρωμάνε τα πόδια του, είναι το ίδιο και το αυτό. Το ίδιο και το αυτό.
  Εκμετάλλευση είναι πάντα.
 
  ΕΡΩΤΗΣ. Μπορούμε να μιλήσουμε για τη χρηματιστικοποίηση της οικονομίας που απορροφά όλα τα λεφτά σε σχέση με την εργασία;
 
  ΑΠ. Αυτό είναι αρκετά πολύπλοκο... Είναι ένα σύστημα διαμοιρασμού. Η οικονομία δεν είναι πολύπλοκη.
  Υπάρχει μια πίτα, και όποιος έχει το μαχαίρι καθορίζει τις μερίδες.
Χρηματιστικοποίηση είναι να δώσεις το μαχαίρι από το ένα χέρι στο άλλο χέρι. Χρηματιστικοποίηση σημαίνει ότι οι εισοδηματίες, οι πιστωτές σε μια οικονομία, αυτοί που κατασκευάζουν το χρήμα, αυτοί που το διακινούν, αυτοί που δανείζουν άλλους, αυτοί που έχουν αποταμιεύσεις, αυτοί που είναι ήδη ιδιοκτήτες του κεφαλαίου, έχουν τα μαχαίρι.
  Και αυτοί αποφασίζουν όταν κόβουν την πίτα να δίνουν όλο και μικρότερα κομμάτια στους άλλους. Ανθρώπινο είναι.
  Ανθρώπινο είναι. Ο καπιταλισμός. Δεν είναι δημοκρατία. Αυτό κρατάει το μαχαίρι και οι άλλοι τον κοιτάνε.
  Αν οι άλλοι είναι δυνατοί, μπορεί να τον πείσουν να τους δώσει παραπάνω. Αν δεν μπορούν, δέχονται ότι ν' άναι, όπως συμβαίνει σήμερα.
  Η χρηματιστικοποίηση της οικονομίας έδωσε το μαχαίρι στο χρηματοοικονομικό κεφάλαιο για να κόψει την πίτα, και η αδυναμία της αγοράς εργασίας σε σχέση με την ανεργία,  επέτρεψε σ΄ όλους αυτούς να κόβουν την πίτα όπως ήθελαν.
  Τόσο απλά.
  Δεν είναι περίπλοκο.
  Ο Schweitzer, αυτός ο γάϊδαρος που επαίρεται για απόδοση 15%, επειδή απολύει κόσμο, κλείνει μια επιχείρηση, κ.λ.π. , που βρίσκει να επαίρεται γι' αυτό;

-------------
........................................

ΠΗΓΗ

*"Νεοφιλελεύθεροι": Ορίζουν τον εαυτό τους ως κάτι θετικό, εξ' ορισμού και άρα οι αντίπαλοι, οι αντίθετοι με τις απόψεις τους "δεν είναι φιλελεύθεροι", άρα αντιδραστικοί αφού είναι εναντίον της ελευθερίας! Ωραίες βολικές, απλοϊκές  ταυτολογίες που όμως λειτουργούν. Όπως λειτουργούσε το εύρημα του Λαμ(λ;)ιώτη επί χρόνια: "Είμαστε οι προοδευτικοί" (που υπονοούσε ότι όλοι οι αντίθετοι με τον Λαλιώτη και αυτούς που υποστήριζε είναι οι αντιδραστικοί, οι "μαύροι", το μίασμα της κοινωνίας. Χρειάσθηκαν μερικά χρόνια, που μας φόρτωσαν και μπόλικα μπάζα από τις καταστροφές,  για να καταλάβουμε(;) ότι ο τύπος ήταν ένας πολιτικός απατεώνας, δημοκόπος, γλωσσοκοπάνα,  υπηρέτης μιας κλίκας που διέλυσε τη χώρα)

Επιστρέφω λοιπόν στα βασικά. Για να πολεμηθεί το "κόλπο" που έχει στηθεί πρέπει να πολεμηθεί η βάση του, να καταδειχθεί η απάτη του. 

=================

Οι νεοφιλελεύθεροι στα μαθηματικά: Τον Σεπτέμβρη και με τον κηδεμόνα τους! Του Γ. Χατζηχρήστου

Οι απανταχού νεοφιλελεύθεροι οικονομολόγοι συνηθίζουν να κομπάζουν για την επιστημονική ανωτερότητα και μαθηματική επάρκεια των βασικών «θεωρημάτων» των ιδεολογήματάτων τους που, η εφαρμογή τους  καταταλαιπωρεί τις σημερινές οικονομίες και κοινωνίες. Ένας μαθηματικός βαθμολογεί τις επιδόσεις τους σε αυτά τα μαθηματικά με τρόπο που να μπορούν να τον κατανοήσουν και όσοι ήταν τσακωμένοι μαζί τους στο σχολείο.

Θεώρημα 1: Η ανάπτυξη σταματάει όταν το δημόσιο έλλειμμα υπερβεί το 90%

Η απόδειξη των νεοφιλελεύθερων:

Αυτό το απέδειξαν οι  Reinhart και Rogoff του 2007! Οι δυο ερευνητές της στατιστικής (του κλάδου της παλινδρομικής ανάλυσης) συνέλεξαν τα στατιστικά δεδομένα από 80 χώρες για 120 χρόνια και βρήκαν ισχυρή συσχέτιση ανάμεσα στους ρυθμούς ανάπτυξης των οικονομιών τους με το δημόσιο χρέος των κρατών. Τα δεδομένα αυτά, που ήταν εμπειρικά μέχρι το 1960 όταν άρχισε να τυποποιείται διεθνώς ο τρόπος μέτρησης του δημόσιου χρέους και της οικονομικής ανάπτυξης, οδήγησαν τους δυο ερευνητές στο συμπέρασμα τους ότι η ανάπτυξη επιβραδύνεται και διακόπτεται όταν το συσσωρευμένο δημόσιο χρέος υπερβεί το 90% του ΑΕΠ. Πάνω ακριβώς σε αυτό το συμπέρασμα στηρίζεται και το σύμφωνο δημοσιονομικής σταθερότητας του 3 και 60 της συνθήκης της Λισαβόνα, η λειτουργία της ΕΚΤ και τα μνημόνια που ακολούθησαν την εφαρμογή τους. Ε, δεν μπορεί όλοι αυτοί να κάνουν λάθος. Οπερ έδει δείξαι.

Αξιολόγηση της απόδειξης

Μετά την δημοσίευση της εργασίας των  Reinhart και Rogoff, ακολούθησε πληθώρα άλλων επιστημονικών άρθρων που, κάνοντας κριτική στα μαθηματικά των ερευνητών και τις μεθόδους που επέλεξαν, εντόπισαν ένα πολύ σημαντικό τους σφάλμα: Τα μαθηματικά μοντέλα που χρησιμοποίησαν έχουν μεγάλο βαθμό ευαισθησίας από τα δεδομένα που εφαρμόζονται. Έτσι για παράδειγμα, αν προστεθεί και η Νέα Ζηλανδία στα αρχικά δεδομένα των ερευνητών, τότε το όριο του 90% πρέπει να γίνει 40%, ή αν μεταβληθούν μόνο κατά 1% οι τιμές των εμπειρικών στατιστικών δεδομένων των ρυθμών ανάπτυξης του έτους 1885, τότε το όριο 90% γίνεται αμέσως 120%. Η εργασία των R&R είναι ένα κλασικό παράδειγμα του how to say lies with statistics (πως να πείτε ψέματα με την στατιστική).

Οι επιστημονικές αυτές κριτικές, που συνεχίζονται, δεν εμπόδισαν  τους πολιτικούς να εφαρμόζουν δογματικά το βασικό συμπέρασμα της εργασίας των R&R, παρ’ όλο που το θέμα άρχισε να εμφανίζεται πρόσφατα και στα ΜΜΕ, αναγκάζοντας τους δυο ερευνητές να παίρνουν αποστάσεις από τους πολιτικούς που τους επικαλούνται.

http://www.newyorker.com/news/john-cassidy/the-reinhart-and-rogoff-controversy-a-summing-up

Βαθμολογία της απόδειξης: 0/10

—————————————————————————————————————

Θεώρημα 2: Αν οι αγορές αφεθούν τελείως ελεύθερες, ο ανταγωνισμός θα τις ισορροπήσει

Η απόδειξη των νεοφιλελεύθερων:

Μα αυτό ακριβώς λέει το θεώρημα ισορροπίας του Τζον Νας της θεωρίας παιγνίων: “Kάθε παίγνιο μηδενικού αθροίσματος (όσα χάνει ο ένας ακριβώς τόσα κερδίζει κάποιος άλλος) ανάμεσα σε λογικούς παίκτες καταλήγει πάντα σε ισορροπία”. ΟΕΔ.

Αξιολόγηση της απόδειξης

Πρόσφατα οι Παπαδημητρίοιυ και Δασκαλάκης στο Berkley απέδειξαν (σε απλά ελληνικά) ότι αν και ισχύει το θεώρημα του Νας (που σκοτώθηκε πρόσφατα σε αυτοκινητιστικό και δεν είναι ο Ράσσελ Κρόου στο «Ένα υπέροχο μυαλό), χρειάζονται μερικά δισεκατομμύρια επαναλήψεις και πολύ περισσότερα δισεκατομμύρια χρόνια για να επέλθει μια τέτοια ισορροπία στις αγορές. Αλγόριθμός (δηλαδή μια συνταγή με πρακτικά βήματα)  που να οδηγεί σε μια τέτοια ισορροπία των αγορών, ΔΕΝ μπορεί να υπάρξει!

(Μια απολαυστική συνέντευξη του Κώστα Δασκαλάκη πάνω στο ζήτημα στο http://www.candianews.gr/2015/05/26/to-kritikopoulo-pou-elise-to-grifo-tou-tzon-nas/

Βαθμολογία της απόδειξης: 2/10 (Λίαν επιεικώς, και μόνο γιατί διατυπώνουν το βασικό θεώρημα του Νας)

——————————————————————————————————————————————–

Τελική αξιολόγηση της επίδοσης των νεοφιλελεύθερων στα μαθηματικά: Απόρριψη.

Να επανέλθουν για επανεξέταση των Σεπτέμβριο. Με τον κηδεμόνα τους…

  -------------

1. Το δίκτυ της αράχνης. 

2. Φοιτητές ξεσκεπάζουν τη μαθηματική αλχημεία των τεχνοκρατών

  =================================

Πανεπιστημιακή εγκυρότητα σε διατεταγμένη υπηρεσία

Στις 19 Φεβρουαρίου, η Καθημερινή δημοσίευσε ένα κείμενο με τίτλο "Το Grexit παραμένει καταστροφικό για την Ελλάδα", το οποίο υπογράφεται από δεκατέσσερις (!) έλληνες οικονομολόγους καθηγητές διαφόρων πανεπιστημίων (ΜΙΤ, Tufts, Yale, Goethe, New York, Bern, London School o Economics, Κρήτης κλπ), με πιο γνωστό τον κύπριο νομπελίστα σερ Χριστόφορο Πισσαρίδη.

Ας με συγχωρήσουν οι πολυπράγμονες καθηγητές αλλά η ελλιπής μου μόρφωση δεν μου επιτρέπει να παρακολουθήσω την σκέψη τους. Μάλιστα δε, ακροβατώντας στα όρια της ύβρεως ή και της βλασφημίας, θα τολμήσω να πω ότι -κατά την ταπεινή μου άποψη, πάντα- το συγκεκριμένο κείμενο προσβάλλει και την πανεπιστημιακή τους ιδιότητα και την νοημοσύνη ημών των απλών θνητών. Μα... συγγνώμη κιόλας... πείτε μου αν αυτό είναι κείμενο πανεπιστημιακών δασκάλων:

Χριστοφόρος Πισσαρίδης, Στέλιος Ράμφος και Βίκυ Φλέσσα συζητούν το "Ελληνικό Παράδοξο" (26/4/2013).
Στις 10 Μαρτίου 2017, ο Πισσαρίδης συζήτησε και πάλι "Στα άκρα" με την Φλέσσα για το μέλλον τού ευρώ.

Στην επταετία της κρίσης, η Ελλάδα έχασε τη θέση που κατείχε ανάμεσα στις οικονομίες του ευρωπαϊκού πυρήνα. Η σημερινή της κατάσταση αντικατοπτρίζει την παραγωγικότητά της, πράγμα που σημαίνει ότι η βελτίωση την πρώτη οκταετία του 21ου αιώνα ήταν απατηλή, αποτέλεσμα της τεχνητής αύξησης της κατανάλωσης μέσω δανεισμού. Τέτοιος δανεισμός θα είναι ανέφικτος επί πολλά χρόνια σε περίπτωση Grexit.
(...)
Οι μακροχρόνιες συνέπειες του Grexit θα είναι ακόμη πιο δραματικές για το βιοτικό μας επίπεδο. Το κατρακύλισμα της παραγωγικότητας έχει σταματήσει μόνο και μόνο γιατί η χώρα παραμένει στη ζώνη του ευρώ. Εξω απ’ το ευρώ, η παραγωγικότητα και το βιοτικό μας επίπεδο θα μειωθούν σημαντικά. Οι σύγχρονες και ευημερούσες οικονομίες, στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο, βασίζονται στην αγορά και τον υγιή ανταγωνισμό, χρησιμοποιώντας τον πλούτο που παράγεται για να χρηματοδοτήσουν ένα ισχυρό κοινωνικό κράτος.
(...)
Η αύξηση της παραγωγικότητας, το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων, η δραστική μείωση της γραφειοκρατίας ιδιαίτερα στο μέτωπο των επενδύσεων, η ιδιωτικοποίηση τομέων της οικονομίας όπου το κράτος απέτυχε, είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για την αναστροφή της κρίσης. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές είναι απαραίτητες ανεξάρτητα από το τι νόμισμα θα έχουμε. Εάν όμως έχουμε νέα δραχμή θα είναι πάρα πολύ πιο δύσκολο να γίνουν, βυθίζοντας την χώρα σε μακροχρόνια φτώχεια.

Από πού να αρχίσω και πού να σταθώ δίχως να τραβήξω τα μαλλιά μου; Ήταν ποτέ η Ελλάδα "ανάμεσα στις οικονομίες του ευρωπαϊκού πυρήνα"; Εγώ θυμάμαι μια ζωή να μας χαρακτηρίζουν και να μας συμπεριφέρονται ως παρίες τής Ευρώπης κι ας είναι καλά ο "εκ βορρά κίνδυνος" λόγω του οποίου μας ντάντευαν μη και κάνουμε καμμιά κουτουράδα. Παράλληλα, δεν καταλαβαίνω τι είναι αυτό που ενοχλεί τους πανεπιστημιακούς μας; Το ότι χάσαμε την θέση που κατείχαμε στον ευρωπαϊκό πυρήνα, την οποία είχαμε καταλάβει με "απατηλό" τρόπο και "τεχνητή αύξηση της κατανάλωσης μέσω δανεισμού", όπως λένε οι ίδιοι; Και τί θέλουν τώρα; Να αποφύγουμε το Grexit ώστε να συνεχίσουμε να δανειζόμαστε και να εξακολουθήσουμε την απάτη μας; Μάλλον κάτι δεν καταλαβαίνω αλλά τί;

Πάμε παρακάτω. Λένε οι δάσκαλοί μας ότι χάρη στο ευρώ σταμάτησε το "κατρακύλισμα της παραγωγικότητας". Συγγνώμη αλλά το πιθανότερο είναι ότι το κατρακύλισμα σταμάτησε επειδή πιάσαμε πάτο. Ακριβώς όπως αυτός που πέφτει από την ταράτσα μιας πολυκατοικίας σταματάει κάποια στιγμή να πέφτει όχι επειδή έμαθε να πετάει αλλά επειδή σκάει στο πεζοδρόμιο. Διάβολε, στην ευρωζώνη ήμασταν όταν βιώναμε μείωση του ΑΕΠ κατά 30% μέσα σε πέντε χρόνια! Και πόλεμο να είχαμε, η μείωση μικρότερη θα ήταν! Δηλαδή, αν υποθέσουμε ότι δεν ήμασταν στο ευρώ, πόσο χειρότερα θα ήσαν τα πράγματα;

Προχωρούμε. Εκείνες οι "απαραίτητες προϋποθέσεις για την αναστροφή της κρίσης" είναι για γέλια και για κλάμματα. Δηλαδή, θα βγούμε από το αδιέξοδο αν αρχίσουν να κάνουν συμβόλαια οι βενζινάδες, αν φτιάχνουν ψωμί οι τσαγκάρηδες κι αν πουλάνε φάρμακα οι μπακάληδες; Παναπεί, αυτοί φταίνε που φτάσαμε σ' αυτό το χάλι; Πάει καλά. Όταν, όμως, μιλάμε για γραφειοκρατία, ας είμαστε λίγο πιο προσεκτικοί. Στην εποχή τής μηχανοργάνωσης, όποιος "επενδυτής" ενοχλείται από την γραφειοκρατία έχει συνήθως σοβαρό πρόβλημα επειδή τα χαρτιά του δεν είναι εντάξει. Θέλει π.χ. κάποιος ν' ανοίξει ένα "κέντρο διασκεδάσεως" και ενοχλείται επειδή η "γραφειοκρατία" απαιτεί ανθρώπινες τουαλέττες και έξοδο κινδύνου για περιπτώσεις φωτιάς. Ή θέλει κάποιος να στήσει ένα εργοστάσιο και τον εμποδίζει το "αγκυλωμένο" κράτος, το οποίο απαιτεί μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων ενώ αυτός πολύ θα ήθελε να πετάει τα απόβλητα όπου βρει.

Παρένθεση. Κάθε φορά που κάποιος επιχειρεί να μου μιλήσει για τις σφραγίδες και τις υπογραφές που χρειάζονται στο δημόσιο, τον ρωτάω αν έχει πάει ποτέ σε ιδιωτική επιχείρηση που λέγεται τράπεζα να καταθέσει ή να εισπράξει μια επιταγή. Το πόσο μ' αρέσει να βλέπω τα μούτρα του, δεν λέγεται! Κλείνει η παρένθεση.

Απόσπασμα άρθρου ενός εκ των δεκατεσσάρων πανεπιστημιακών λίγο πριν το δημοψήφισμα του 2015.

Επειδή μπορεί να είμαι χαζός αλλά δεν είμαι κακοπροαίρετος, άντε να συμφωνήσω ότι χρειαζόμαστε μεταρρυθμίσεις "ανεξάρτητα από το τι νόμισμα θα έχουμε". Οι κύριοι καθηγητές ισχυρίζονται ότι αυτές οι μεταρρυθμίσεις "θα είναι πάρα πολύ πιο δύσκολο να γίνουν" εκτός ευρώ και αναρωτιέμαι: γιατί; Πού έγκειται η δυσκολία στο να μειώσεις την γραφειοκρατία ή να ξεπουλήσεις την ΕΥΔΑΠ με δραχμή; Αυτός ο φόβος για κάτι τρομακτικό πλην αόριστο, που απλώς βρίσκεται "εκεί έξω", είναι διάχυτος σε ολόκληρο το κείμενο και δεν ταιριάζει σε πανεπιστημιακούς δασκάλους αλλά σε αγράμματους παππούδες που παραμυθιάζουν τα εγγόνια τους πως θα τα αρπάξει ο μπαμπούλας αν βγουν από το σπίτι.

Όμως, το γελοιωδέστερο απόσπασμα είναι αυτό: "Οι σύγχρονες και ευημερούσες οικονομίες, στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο, βασίζονται στην αγορά και τον υγιή ανταγωνισμό, χρησιμοποιώντας τον πλούτο που παράγεται για να χρηματοδοτήσουν ένα ισχυρό κοινωνικό κράτος". Να γελάσω ή να κλάψω; Ζούμε την εποχή του νεοφιλελευθερισμού, όπου τα πάντα γίνονται βορά τού κεφαλαίου και οι δεκατέσσερις πανεπιστημιακοί ζουν στον κόσμο τους! Την ώρα που καταλύεται κάθε έννοια κοινωνικού κράτους και τα πάντα ξεπουλιώνται στους ιδιώτες, κάποιοι μορφωμένοι (ακόμη και νομπελίστες) προσπαθούν να μας πείσουν ότι οι αγορές παράγουν πλούτο "για να χρηματοδοτήσουν ένα ισχυρό κοινωνικό κράτος"!! Η πανεπιστημιακή εγκυρότητα σε διατεταγμένη υπηρεσία.

Κλείνω. Άντε τώρα, λέει, να έχεις παιδί και να θες να το στείλεις να σπουδάσει στο Yale ή στο London School of Economics, ξέροντας ότι θα έχει κάτι τέτοιους καθηγητές... και να πρέπει να πληρώσεις κι από πάνω...


ΥΓ: Ελπίζω να μη βρεθεί κάποιος περαστικός αναγνώστης ο οποίος να συμπεράνει από τα παραπάνω ότι είμαι θιασώτης της επιστροφής στην δραχμή. Τους περαστικούς φοβάμαι, όχι τους τακτικούς.

 ΠΗΓΗ

=======================

 

---------------

Michael Free

 Η επιστήμη της οικονομίας ιδιαίτερα στο πανεπιστημιακό επίπεδο έχει διαβρωθεί και χάσει τον λόγο ύπαρξής της. Έχει σταδιακά και με έντεχνο τρόπο μεταβληθεί από επιστήμη της οικονομίας σε δογματική υπεράσπιση ενός μονοδιάστατου οικονομικού μοντέλου (ειναι οικονομικο μοντέλο άραγε ή δογματική υπερασπιση συντεχνίας - παράδοσης??...υπαρχει οικονομία ?? ) αυτο του ανταγωνιστικού - καταναλωτικού προτύπου σε συνθήκες ανταγωνισμού - εμπορευματοποίησης και δήθεν ελεύθερη αγορά με κανόνες που ευνοουν την συντεχνιακή συμπεριφορά. Απο την στιγμή που λόγο της γεωμετρικής πρόδου της επιστήμης - τεχνολογίας δημιουργείς πολύ εύκολα συνθήκες ενδυνάμει αφθονίας, ελάχιστη σωματική και πνευματική εργασία (με ρομποτοποιηση - αυτοματοποιηση κλπ)...ενώ η ταχύτητα προσαρμοστικότητας σε μια νέα ανακάλυψη είναι όλο και γρηγορότερη...όλα αυτά αρκούν να γκρεμίσουν και να ξεγυμνώσουν το χάλι που γίνεται στην εκπαίδευση Η οικονομική επιστήμη πρέπει να ξαναγραφεί εκ θεμελίων από επιστήμονες - ανθρωπους που λειτουργουν αυτογνωσιακά - ολιστικά και να κοπει μαχαίρι αυτό το χάλι που παρουσιάζουν τα πανεπιστημία όλου του κόσμου, (ιδιαιτερα τα "καλα" που εχουν ονομα) και οι "παπάδες" - "παπαγαλακια" καθηγητές πανεπιστημίων (ακαδημαικη κοινότητα σε όλο τον δυτικο κόσμο)!

https://www.facebook.com/nikolaos.karatsoris?fref=ts

=================================

!

Mimis Koltsakis Κάποια στιγμή θα βρεθεί κάποιος "κερατάκος" που θα μπορεί (με κάποιο κατάλληλο μαθηματικό προσομοίωμα) να προβλέπει κρίσεις. Δεν είναι εύκολο: στη δική μου περιοχή (structural engineering) τα μη-γραμμικά φαινόμενα που συνδέονται με καταστροφές είναι το κερασάκι της (γνωστικής) τούρτας. Περιοχή για "δυνατούς λύτες" και μόνο. Τα οικονομικά έχουν σαφώς πιό "σκληρό" πρόβλημα από 'μας να περιγράψουν. Είμαι αισιόδοξος: πιστεύω ότι στα οικονομικά τουλάχιστον ισχύει το "Wir müssen wissen — wir werden wissen!" του David Hilbert - δεν υπάρχει το ignorabimus - και τότε κάθε κατεργάρης θα κάτσει στο πάγκο του :-)

Μου αρέσει! · Απάντηση · 1 · 
==================

Η νεοκλασική θεωρία και ο καπιταλισμός καζίνο

Ούτε η εξυπνάδα, ούτε η εργατικότητα επεξηγούν το γιατί κάποιος είναι πλούσιος ή φτωχός – αλλά, αντίθετα, η κληρονομική προέλευση, γεγονός που σημαίνει πως τα παιδιά των φτωχών εργαζομένων έχουν πολύ σπάνια ευκαιρίες για να ξεφύγουν από τη μοίρα τους.

.

“Ο τρόπος που βλέπουμε τα πράγματα δύσκολα μπορεί να διαφοροποιηθεί από τον τρόπο που θέλουμε να τα δούμε…. Η καπιταλιστική «ανάπτυξη» δεν είναι σύμφυτη στον ίδιο τον καπιταλισμό (ο καπιταλισμός δεν είναι συνώνυμο της ελεύθερης αγοράς).
Είναι η δυναμική της κοινωνίας, στα χέρια μίας καπιταλιστικής ελίτ – μίας ομάδας δηλαδή, στην οποία ανήκουν οι άνθρωποι που χαρακτηρίζονται από τα προσόντα της διάνοιας και της θέλησης άνω του κανονικού.
Έτσι η ιστορία – για την ακρίβεια, η ιστορία ως μέσο καταγραφής των αλλαγών και των εξελίξεων – είναι η ιστορία της επίδρασης των ελίτ, επάνω στην αδρανή μάζα της κοινωνίας” (J. Schumpeter).

.

Άρθρο

Στην οικονομία, η οποία ουσιαστικά καθορίζει την πολιτική, έχει επικρατήσει η σχολή που πρεσβεύει τη νεοκλασική θεωρία, γνωστή στους περισσότερους ως η οικονομία της δήθεν ελεύθερης αγοράς ή δήθεν φιλελευθερισμός – η βασική διαφορά του οποίου με το νεοφιλελευθερισμό δεν είναι άλλη, από την πλήρη κυριαρχία στο δεύτερο των χρηματοπιστωτικών αγορών, εις βάρος της πραγματικής οικονομίας.

Η νεοκλασική, φιλελεύθερη αυτή σχολή έχει κατασκευάσει τις θεωρίες της σαν να βρισκόμαστε σε ένα είδος Μεσαίωνα – καθώς επίσης σαν να μην έχει μεσολαβήσει ποτέ η βιομηχανική επανάσταση. Παραστατικά λειτουργεί με το μοντέλο ενός ουτοπικού κόσμου, στον οποίο υπάρχουν μόνο λαϊκές αγορές – ενώ οι συναλλαγές αφορούν μόνο πορτοκάλια και μήλα.

Φαίνεται βέβαια παράδοξο, αλλά οι περισσότεροι πανεπιστημιακοί οικονομολόγοι δεν κατανοούν καν τι σημαίνει να ζει κανείς στο σημερινό σύστημα του εντελώς «ώριμου» καπιταλισμού – όπου κυριαρχούν οι μεγάλοι (too big to fail) πολυεθνικοί όμιλοι, ενώ η κερδοσκοπία είναι αχαλίνωτη. Ακόμη χειρότερα, στη νεοκλασική θεωρία που έχει επικρατήσει τόσο οι επενδύσεις, όσο και οι πιστώσεις (δάνεια), δεν διαδραματίζουν κανέναν κεντρικό ρόλο – ούτε τα χρήματα, ούτε καν τα κέρδη!

Περαιτέρω, μόνο η τελευταία χρηματοπιστωτική κρίση (2008) έχει κοστίσει πολλά τρισεκατομμύρια σε παγκόσμιο επίπεδο – ενώ έχει καταστρέψει (υπερχρεώσει) ολοσχερώς κάποιες χώρες, όπως είναι η Ελλάδα και η Ιταλία. Το κραχ αυτό συνέβη επειδή η νεοκλασική θεωρία δεν προβλέπει τέτοιες παγκόσμιες κρίσεις. Αντίθετα, ισχυρίζεται πως οι χρηματαγορές τείνουν να είναι ορθολογικές και αποτελεσματικές – οπότε δεν είναι δυνατόν να προκαλούν κραχ.

Τα νεοκλασικά μοντέλα δε είναι ακόμη πιο εξτρεμιστικά, αφού υποθέτουν ουσιαστικά πως οι άνθρωποι είναι αθάνατοι και παντογνώστες – επίσης, πως υπάρχει στον πλανήτη ένας και μοναδικός καταναλωτής, ο οποίος καταναλώνει ένα και μοναδικό προϊόν! Ως εκ τούτου θυμίζουν το μυθιστόρημα Ροβινσώνα Κρούσου – του μοναχικού καταναλωτή που ζει σε ένα νησί μόνος του, που δεν πεθαίνει, που παράγει ένα προϊόν στη μοναδική εταιρεία που υπάρχει και ανήκει στον ίδιο, ενώ είναι ο μοναδικός της εργαζόμενος.

Τράπεζες, χρήματα και πιστώσεις θεωρούνται περιττά σε αυτό το μοντέλο – όπου, σύμφωνα με τον κάτοχο του Νομπέλ Ronald Coase, «Η νεοκλασική θεωρία είναι μόνο σε θέση να αναλύσει μοναχικούς ανθρώπους, οι οποίοι στην άκρη ενός δάσους συναλλάσσονται με μούρα και καρύδια». Η ανοησία αυτή θα μας προκαλούσε ίσως εύθυμη διάθεση, εάν οι πολιτικές της συνέπειες δεν ήταν τόσο καταστροφικές – κυρίως επειδή ένας από τους βασικότερους ισχυρισμούς της είναι το ότι, η οικονομία τείνει πάντοτε στην ισορροπία, παρά το ότι έχει τεκμηριωθεί πως κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει ποτέ (ανάλυση).

Η έννοια της οικονομικής δύναμης δεν παίζει κανένα ρόλο στη νεοκλασική θεωρία, ούτε η διαφθορά και η διαπλοκή των ισχυρών, ενώ δεν αναρωτιέται καν γιατί υπάρχουν ελάχιστοι πλούσιοι και πολλοί φτωχοί – επειδή, κατά την ίδια, ο καθένας εισπράττει αυτά ακριβώς που προσφέρει! Με το συγκεκριμένο τρόπο, προφανώς δεν προκαλεί κανένα πρόβλημα στους εκάστοτε προνομιούχους – οπότε είναι πολύ φυσικό να την πιστεύουν, κυρίως όμως να τη διαδίδουν/επιβάλλουν όπου και όπως μπορούν.

Συμπερασματικά λοιπόν η σημερινή, η κυριαρχούσα καλύτερα Οικονομία, δεν έχει καμία σχέση με επιστήμη – αφού στην πραγματικότητα πρόκειται για Θρησκεία. Με απλά λόγια, όποιος δεν πιστεύει στο αξίωμα της Ισορροπίας, είναι αδύνατον να κάνει καριέρα σε κάποιο σημαντικό Πανεπιστήμιο – αφού όλες οι έδρες κατέχονται από τους πιστούς της νεοκλασικής θεωρίας.

Περαιτέρω, το βασικό δόγμα των καθιερωμένων (mainstream) οικονομολόγων είναι η απόρριψη όλων των μεγάλων θεωρητικών του κλάδου τους, αφού ο Adam Smith, ο Karl Marx και ο J.M. Keynes  διδάσκονται σπάνια, διαστρεβλωμένα ή καθόλου στα Πανεπιστήμια – παρά το ότι έχουν τεκμηριώσει και κυκλοφορήσει παντού τις θεωρίες τους, ενώ χωρίς αυτούς δεν θα υπήρχε καθόλου η σύγχρονη Οικονομία.

Ακόμη χειρότερα, οι καθιερωμένοι οικονομολόγοι προσποιούνται πως οι τρεις παραπάνω μεγάλοι θεωρητικοί είναι πλέον ξεπερασμένοι – φαντάσματα της ιστορίας. Για να το πετύχουν αυτό χρησιμοποιούν το αγαπημένο τους τέχνασμα, σύμφωνα με το οποίο ως «σύγχρονο» χαρακτηρίζεται αυτόματα ότι γράφεται στο παρόν – παρά το ότι η ίδια η νεοκλασική θεωρία προέρχεται από το 19ο αιώνα.

Το πλέον παράδοξο όλων δε είναι το ότι, ενώ προβλέπονται νέες και μεγαλύτερες κρίσεις, οι καθιερωμένοι οικονομολόγοι παραμένουν ακόμη στο μοντέλο της λαϊκής αγοράς – οπότε δεν φαίνεται να υπάρχει καμία άλλη λύση, εκτός από το να μάθουν οι Πολίτες όσο περισσότερα μπορούν για την Οικονομία. Απλούστερα, οι Πολίτες-εκλογείς δεν επιτρέπεται πλέον να παίρνουν το ρίσκο να αφήνουν την οικονομική σκέψη σε άλλους, αφού τότε θα υποδουλωθούν, θα μετατραπούν σε σκλάβους χρέους και θα καταστραφούν ολοσχερώς.

Στα πλαίσια αυτά, οι στρεβλώσεις και η αστάθεια των καθιερωμένων οικονομολόγων, τους οποίους χρησιμοποιούν τα εκλόγιμα κόμματα για να χαράξουν πολιτική, γίνεται περισσότερο κατανοητή εάν γνωρίζει κανείς τις εναλλακτικές προτάσεις. Δηλαδή, τον Adam Smith, τον Karl Marx και τον J.M. Keynes, οι οποίοι βίωναν την καθημερινότητα όπως όλοι οι υπόλοιποι Πολίτες – ενώ δεν ήταν κλεισμένοι σε γυάλα ή δεν εξυπηρετούσαν μόνο τα συμφέροντα των προνομιούχων, όπως οι σημερινοί τους συνάδελφοι.

Για παράδειγμα, ο Adam Smith είχε διαπιστώσει πριν από περίπου 240 χρόνια πως ούτε η εξυπνάδα, ούτε η εργατικότητα/παραγωγικότητα επεξηγούν το γιατί κάποιος είναι πλούσιος ή φτωχός – αλλά, αντίθετα, η κληρονομική προέλευση, γεγονός που σημαίνει πως τα παιδιά των φτωχών εργαζομένων έχουν πολύ σπάνια ευκαιρίες για να ξεφύγουν από τη μοίρα τους.

Από την άλλη πλευρά, αρκετοί θεωρούν πως ο Karl Marx είναι ξεπερασμένος, επειδή οι «μάζες» δεν έχουν εξαθλιωθεί εντελώς, όπως είχε προβλέψει. Εν τούτοις, παραβλέπεται το γεγονός πως ήταν ο πρώτος που περιέγραψε σωστά το ρόλο που διαδραματίζει η τεχνολογία στον καπιταλισμό. Επίσης, ήταν ο πρώτος που διέκρινε ότι οι επιχειρήσεις θα γινόντουσαν διαρκώς μεγαλύτερες, έως ότου πάψει εντελώς να υπάρχει ανταγωνισμός – οπότε θα κυριαρχούσαν οι μεγάλοι πολυεθνικοί όμιλοι.

Αυτό φαίνεται πλέον καθαρά σήμερα, με ένα από τα δυσμενή αποτελέσματα του να είναι η τεράστια αποφυγή πληρωμής φόρων εκ μέρους των πολυεθνικών, μέσω της χρήσης των φορολογικών παραδείσων – τους οπαίους έχουν δημιουργήσει οι εξαγορασμένοι από τους ίδιους πολιτικοί. Ως εκ τούτου, όλοι οι υπόλοιποι Πολίτες είναι αναγκασμένοι να συμπληρώνουν οι ίδιοι τα φορολογικά έσοδα, τα οποία διαφεύγουν – με υψηλότερους φόρους και εις βάρος των εισοδημάτων τους.

Τέλος ο J.M. Keynes χαρακτηρίζεται σκόπιμα ως «αριστερός ανόητος», παρά το ότι ήταν φανατικός συντηρητικός – αφού καταγόταν από τη βρετανική ελίτ, κυκλοφορούσε στα σαλόνια των ευγενών και συνομιλούσε με τους πρωθυπουργούς πολλών κρατών. Εκτός αυτού, ήταν επαγγελματίας κερδοσκόπος – επενδύοντας σε συνάλλαγμα, σε εμπορεύματα και σε μετοχές, ενώ χρησιμοποιούσε παράγωγα προϊόντα και δάνεια.

Ήταν δε τόσο επιτυχημένος, ώστε να αφήσει μία περιουσία που υπερέβαινε σε σημερινές τιμές τα 20 εκ. €. Εν τούτοις, επειδή ακριβώς ζούσε από την κερδοσκοπία, γνώριζε πολύ καλά πως έπρεπε να απαγορευθεί – ενώ, όπως είχε πει ο ίδιος, θα έπρεπε να κλείσει εντελώς το χρηματοπιστωτικό καζίνο.

Όμως, επειδή με βάση την οικονομική του πολιτική το κράτος θα πρέπει να επενδύει σε περιόδους ύφεσης (θεωρία της ζήτησης), λόγω του ότι διαφορετικά δεν μπορεί να καταπολεμηθεί καμία οικονομική κρίση, «κατηγορήθηκε» από τους πιστούς της θεωρίας της προσφοράς και της λιτότητας, όπως η Γερμανία σήμερα, ως αριστερός – απλά και μόνο επειδή η τοποθέτηση του ωφελεί τις «μάζες» (πηγή: U. Herrmann)».

Ολοκληρώνοντας, δεν φαίνεται να υπάρχει καμία άλλη λύση, εκτός από το να μάθουν οι Πολίτες όσα περισσότερα μπορούν για την Οικονομία – ειδικά οι Έλληνες, οι οποίοι βιώνουν πρώτοι μία πρωτοφανή επίθεση των αχόρταγων αγορών, χωρίς να υποτιμούμε τις δικές τους ευθύνες.

==========

ΠΗΓΗ 

=======================

===================